Sprzedaż nowych pojazdów kolejowych do ruchu pasażerskiego w 1 kw. 2010 roku

Pierwszy kwartał roku 2010 odznaczał się pewnym ożywieniem w stosunku do ciężkiego roku 2009. Podczas gdy w pierwszym kwartale roku 2009 dostarczono zaledwie dwa SZT, to ten sam okres roku 2010 oznaczał dostawę 11 jednostek taborowych. Były to dwa SZT, 3 wagony pierwszej klasy oraz siedem lokomotyw elektrycznych. W ujęciu globalnym rynku największy udział zdobył Siemens, choć o drugą pozycję walczy Pesa z FPS. Pesa dostarczyła dłuższe SZT, więc w ujęciu długościowym plasuje się na drugim miejscu, z kolei FPS dostarczył trzy wagony, więc w ujęciu ilościowym plasuje się na drugiej pozycji. W tabeli znajduje się również Bombardier, który jako jedyny ma zaznaczony udział ujemny. Jest to efektem nieudanego leasingu lokomotyw Traxx dla spółki PR, która do marca leasingowała trzy maszyny, z czego jedna znalazła się w statystykach za rok 2009. Ponieważ wszystkie te maszyny zostały wyleasingowane spółce towarowej, więc konieczne stało się wprowadzenie korekty o -1.

Udział w rynku taboru kolejowego do przewozów pasażerskich ogółem

 

 

 

Tradycyjnie segment SZT notuje mniej więcej stałe wartości dostaw. Zarówno w pierwszym kwartale roku 2009, jak i w 2010 dostawy dotyczyły dwóch pojazdów o tożsamej długości. Przyjmując 30 letni okres eksploatacji można przyjąć, że rocznie należałoby wymieniać 10 SZT, czyli kwartalnie około 2,5 jednostki. Dlatego dostawy nadal można uznać za adekwatne dla potrzeb, zwłaszcza wobec stosunkowo młodego wieku taboru w tym segmencie.

Pierwszy kwartał roku 2010 przyniósł mocno spóźnione dostawy nowych wagonów pasażerskich produkowanych przez FPS dla PKP IC. Zamówienie na łącznie 17 jednostek miało zostać zrealizowane w roku 2009, jednak ostatecznie uległo opóźnieniu i pierwsze trzy wagony typu 158A trafiły do odbiorcy. Niestety zarówno odbiorca jak i dostawca milczą w sprawie dalszych wagonów. Oczywiście dla potrzeb oceny pokrycia zapotrzebowania związanego z naturalną (30 letnią) wymianą taboru do 3 dostarczonych wagonów należy dodać odpowiednią ilość substytutów w postaci SZT, które zastąpiły składy wagonowe. Substytuty można określić na 4 wagony. Roczne zapotrzebowanie to 117 wagonów, więc kwartalnie należałoby wymieniać przynajmniej 29. W związku z tym pokrycie zapotrzebowania możemy szacować na słabe 30 %.

 

Pierwszy kwartał przyniósł największe zmiany w zakresie lokomotyw elektrycznych. Zgodnie z oczekiwaniami postępowały dostawy zakontraktowanych lokomotyw Siemens, gdzie do dwóch dostarczonych w roku 2009 dołączyły cztery kolejne. Do końca pierwszego kwartału 2010 PKP IC odebrało już sześć maszyn, natomiast wszystkie mają się pojawić do połowy bieżącego roku. Jednak największą niespodzianką stały się umowy leasingowe w ramach których w krótkim czasie park taborowy uzupełniło kilka maszyn. Pierwsza tego typu umowa została zawarta pomiędzy spółką leasingującą Railpool a spółką przewozową PR. Oficjalnie ogłoszona umowa dotycząca dzierżawy 10 maszyn Traxx F140MS zakończyła się na dostawie trzech lokomotyw, które równie szybko trafiły do towarowej spółki przewozowej kończąc całą historię. Właśnie z powodów tych perturbacji konieczne stało się wprowadzenie w tabeli rubryki dotyczącej tych maszyn, która dała ujemny wynik dla firmy Bombardier.

Jednak PR bardzo szybko znalazło zastępstwo i w ramach umowy zawartej ze spółką MRCE Dispolok wydzierżawiło dziewięć maszyn ES64F4, z których fizyczne dowody eksploatacji w PR można znaleźć jedynie dla trzech maszyn. Dlatego w tabeli znalazła się ta liczba. Dodatkowo ta sama spółka leasingowa wydzierżawiła PKP IC pięć podobnych lokomotyw, które jednak rozpoczęły eksploatację już w kwietniu, stąd nie znajdują się w tym zestawieniu, lecz będą w kolejnym.

Dzięki tym umowom w przeciągu pierwszego kwartału 2010 na polskich torach, na czele pociągów pasażerskich znalazło się sześć nowoczesnych lokomotyw elektrycznych. Przy rocznym zapotrzebowaniu na 17 lokomotyw, czyli kwartalnym nieco powyżej czterech można mówić, iż po raz pierwszy dostawy nowych lokomotyw elektrycznych pokryły bieżące zapotrzebowanie. Jednak niedobory z poprzednich lat pozwalają sugerować, iż w najbliższych latach przewoźnicy pasażerscy będą zmuszeni do częstszego sięgania po leasing nowych lokomotyw w celu realizacji założonych zadań przewozowych.

 

Niestety nadal najgorzej sytuacja prezentuje się w obszarze EZT. W pierwszym kwartale 2010 roku nie dostarczono żadnych pojazdów, co wobec zapotrzebowania rocznego rzędu 40 składów, czyli kwartalnego 10 oznacza dalszy negatywny trend w tym zakresie. W zasadzie kontrakty na bieżący rok mówią zaledwie o 4 jednostkach dla SKM w Warszawie, z których pierwszy został dostarczony już w kwietniu, stąd nie znajduje się w tym zestawieniu. Oznacza to kolejny rok nikłych dostaw.

 

Dostawy nowych pojazdów kolejowych do ruchu pasażerskiego w 1 kw. 2010 roku.

 

 

Po stronie przetargów ponownie zawiało pesymizmem. Najbardziej negatywnym jest sprawa 20 składów ELF dla Kolei Mazowieckich. Pomimo podpisania kontraktu protesty Stadlera doprowadziły do kuriozalnego wyroku sądowego, który nakazał unieważnienie postępowania. Jednak oficjalnie nie udało się ustalić, czy tak ważny kontrakt został już zerwany, czy też trwają jeszcze spory prawne. Również drugi przetarg KM, tym razem na 16 EZT pomimo uznania za nieważny został wyrokiem sądu przywrócony do ważności. W efekcie tego 16 składów ma dostarczyć Stadler, jednak złożona oferta przekracza możliwości finansowe przewoźnika, który nadal walczy o unieważnienie wyroku sądu. W efekcie tego mamy zablokowane już 36 składów. Równie pesymistycznie wygląda przetarg na 20 szybkich EZT dla PKP IC. Postępowanie, które miało mieć przełomowy charakter zostało zatrzymane przez nieudolną reformę zwaną „Usamorządowieniem PKP PR”. W efekcie tego spółka obecnie ma problemy ze sfinansowaniem nie tylko tego zakupu. Przeciąga się również podpisanie umowy w Pomorskim, gdzie zaskakująco wygrał Newag z bliżej nieokreślonym pojazdem 4SN. Jedyne pozytywy to podpisanie kontraktu na dostawę 13 składów dla SKM w Warszawie, które mogą wnieść nową jakość w podróżowaniu po stolicy Polski. Dodatkowo spółka Koleje Mazowieckie wyłoniła Bombardiera jako dostawcę nowych lokomotyw elektrycznych. W tabeli znalazły się również najnowsze umowy leasingowe lokomotyw.

 

Zestawienie aktualnych kontraktów na nowy tabor

 

Oprócz już rozstrzygniętych postępowań, w toku znajdują się kolejne, wyszczególnione poniżej. Jak już zostało wspomniane wcześniej najbardziej przełomowe postępowanie na 20 składów dla PKP IC nadal się odwleka. Natomiast według zapowiedzi PR coraz bliżej jest postępowanie na 70 EZT dla pociągów interREGIO. Z kolei województwo wielkopolskie zdecydowało się ogłosić przetarg na aż 22 nowe EZT.

 

Przetargi w toku i oczekiwane

 

Pierwszy kwartał roku 2010 przyniósł pewne zmiany i bez wątpienia okazał się znacznie lepszy, niż kryzysowy rok 2009. Jednak mimo wszystko za wyjątkiem segmentu SZT prowadzone dostawy są nadal zbyt małe w stosunku do potrzeb, co już w tym roku doprowadziło do bieżącego ratowania się z problemów taborowych poprzez leasing. Jeżeli wymiana taboru nie zostanie przyspieszona, wówczas sięganie po pojazdy dzierżawione stanie się nieuniknioną koniecznością.