SOK ma podlegać MSWiA

Włączenie SOK do MSWiA to jeden z etapów planu, zgodnie zktórym resort miałby nadzorować bezpieczeństwo w transporcie. Już wcześniejzapowiadano podporządkowanie policji Inspekcji Transportu Drogowego. Znieoficjalnych informacji PAP wynika, że rozważane jest też włączenie podnadzór resortu działających na lotniskach straży pożarnych.

Status formacji państwowej Straż Ochrony Kolei – którejkorzenie sięgają 1918 r. – utraciła w wyniku rozpoczętego w 2000 r. procesurestrukturyzacji PKP. „Lata funkcjonowania w nowej rzeczywistości prawnejwykazały, że podjęte decyzje w zakresie umiejscowienia SOK spowodowały szeregkomplikacji, utrudniających skuteczne funkcjonowanie formacji, która realizujebardzo poważne zadania w obszarze bezpieczeństwa publicznego” – podkreślonow uzasadnieniu projektu.

Według MSWiA dotychczasowe doświadczenia w funkcjonowaniuSOK w strukturach spółki prawa handlowego „wyraźnie wskazują na konfliktinteresów pomiędzy ustawowymi zadaniami formacji, a celami spółki nastawionejna osiąganie zysku”. „Ponadto w obecnym stanie prawnym, SOK wciążnapotyka na wiele trudności w realizacji ustawowych zadań, co negatywnie wpływana skuteczność działania oraz stan bezpieczeństwa i porządku na obszarachkolejowych, w pociągach i innych pojazdach kolejowych” – wskazuje MSWiA.

Obecnie do zadań SOK należy pilnowanie porządku na dworcachkolejowych oraz w pociągach. Funkcjonariusze SOK mają prawo do legitymowania ikarania mandatami osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia.Mogą także zatrzymać taką osobę w celu doprowadzenia jej do najbliższejjednostki policji. „Sokiści” mogą używać m.in. broni palnej,paralizatorów, pałek służbowych i kajdanek.

W myśl przygotowanego przez MSWiA projektu, który trafił dokonsultacji społecznych, funkcjonariusze SOK – ponad 3 tys. osób – mają miećuprawnienia podobne funkcjonariuszy służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwopubliczne na terenie kraju. SOK dostanie dostęp do policyjnej bazy danych okierowcach, a funkcjonariusze będą chronieni tak jak inne służby munduroweMSWiA.

Po zmianach komendant główny SOK będzie centralnym organemadministracji rządowej powoływanym i odwoływanym przez premiera na wniosekministra spraw wewnętrznych i administracji. Szefowi SOK będą podlegać komendyregionalne, rejonowe oraz ośrodki szkolenia SOK.

Projekt zakłada utworzenie korpusów i stopni funkcjonariuszySOK analogicznie do rozwiązań przyjętych w innych służbach podległych lubnadzorowanych przez MSWiA – szeregowych, podoficerów, aspirantów, oficerówmłodszych, oficerów starszych i generałów SOK.

MSWiA chce, aby funkcjonariusze SOK mieli uprawnienia m.in.do sprawdzania bagażu oraz przeszukania podróżnych. „Obszary kolejowe, zewzględu na swoją specyfikę, masowość i dostępność, są szczególnie atrakcyjnedla potencjalnych zamachowców, a tym samym jeszcze bardziej narażone napotencjalne działania terrorystyczne” – uzasadniają autorzy projektu.

Według projektu SOK ma mieć także uprawnienia do wykonywaniaczynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych iadministracyjno-porządkowych. Chodzi m.in. o kierowanie wniosków o ukaranie dosądu. Funkcjonariusze SOK będą mogli prowadzić obserwację, a także rejestrowaćobraz i dźwięk w miejscach podległych kolei, w których może dochodzić donaruszeń porządku.

W określonych przypadkach, np. w celu identyfikacji osób onieustalonej tożsamości oraz osób usiłujących ukryć swoją tożsamość,funkcjonariusze SOK będą mogli pobierać odciski linii papilarnych i wymaz ześluzówki policzków. Ponadto „sokiści” będą mogli pobierać próbkibiologiczne ze zwłok, prowadzić kontrole pojazdów, doprowadzać osoby pijane doizby wytrzeźwień oraz przeprowadzać kontrole w punktach zbierania odpadówmetali.

Projekt włącza funkcjonariuszy SOK do tzw. zaopatrzeniowegosystemu emerytalnego. Oznacza to, że będą nabywali uprawnienia emerytalne po 25latach służby i osiągnięciu 55 roku życia. Ich emerytury będą wypłacane, nie zZUS jak obecnie, a bezpośrednio z budżetu państwa.

Koszt projektowanych zmian – według szacunków MSWiA -wyniesie co najmniej 350 mln zł rocznie.

W 2015 r. przewoźnicy kolejowi przewieźli ponad 280 mlnpasażerów, natomiast rok wcześniej – ponad 269 mln.

„