Sejmowa komisja za projektem nowelizacji wprowadzającym państwowy egzamin na maszynistę

Projekt nowelizacji, autorstwa resortu infrastruktury zakłada m.in. wprowadzenie państwowych egzaminów na maszynistę oraz utworzenie i prowadzenie przez Prezesa UTK Krajowego rejestru elektronicznego maszynistów i prowadzących pojazdy kolejowe.

Jak mówił podczas posiedzenia komisji wiceminister infrastruktury Andrzej Bittel, obecnie maszyniści nie są objęci egzaminem państwowym. „Aktualnie zarówno szkolenie, jak i egzaminowanie maszynisty są realizowane przez te same podmioty – ośrodki szkolenia i egzaminowania, które nie są instytucjami o charakterze państwowym” – wyjaśnił.

Bittel wskazał, że egzamin na licencję maszynisty będzie egzaminem teoretycznym, prowadzonym w formie testu. Dodał, że kandydat na maszynistę przed dopuszczeniem do pracy oprócz posiadanej licencji maszynisty będzie też musiał uzyskać tzw. świadectwo maszynisty, „gdyż zgodnie z prawem UE sama licencja maszynisty nie uprawnia do prowadzenia pociągu”.

Szacowany koszt projektu współfinansowanego z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko to, jak powiedział Bittel, niespełna 37 mln zł. „Celem tej ustawy jest poprawa bezpieczeństwa na kolei” – zaznaczył.

Prezes UTK Ignacy Góra zwrócił uwagę, na jednolity standard egzaminów. „Dzisiaj tych standardów jest tyle, ile jest ośrodków szkolenia” – wskazał. Dodał, że na liście prezesa UTK jest 40 takich ośrodków. Zaznaczył, że egzamin na świadectwo maszynisty będzie przeprowadzany z wykorzystaniem symulatorów odzwierciedlających: nowoczesną lokomotywę elektryczną, elektryczny zespół trakcyjny i lokomotywę manewrową.

Góra szacuje, że koszty szkolenia „nie będą przekraczały 750 zł za przeprowadzenie egzaminu na licencję i przeprowadzenie trzyetapowego egzaminu na świadectwo maszynisty”. Podkreślił, że będą one ponoszone przez maszynistę „raz w życiu”.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami zarówno szkolenie jak i egzaminowanie na licencję maszynisty i świadectwo maszynisty są realizowane przez ośrodek szkolenia i egzaminowania. Projekt zakłada natomiast, wprowadzenie jednolitego egzaminu państwowego, który będzie przeprowadzany przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Chodzi o egzamin na licencję maszynisty i świadectwo maszynisty, rozszerzony o część na symulatorze. Nowe rozwiązanie realizuje postanowienia Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 r., w części dotyczącej transportu kolejowego” – dodano w komunikacie po posiedzeniu rządu.

Po wejściu w życie noweli ma nastąpić rozdzielenie funkcji szkolenia i egzaminowania maszynistów. Szkoleniem w dalszym ciągu będą się zajmować ośrodki szkolenia maszynistów i kandydatów na maszynistów, a egzaminy będą prowadzone przez Prezesa UTK, będącego centralnym organem administracji rządowej, krajową władzą bezpieczeństwa i krajowym regulatorem transportu kolejowego w rozumieniu przepisów UE z zakresu bezpieczeństwa, interoperacyjności i regulacji transportu kolejowego.

Projekt przewiduje też utworzenie i prowadzenie przez Prezesa UTK Krajowego rejestru elektronicznego maszynistów i prowadzących pojazdy kolejowe. W rejestrze będą prowadzone dwie ewidencje – jedna dotycząca kwalifikacji maszynistów, druga związana z monitorowaniem czasu pracy maszynistów i prowadzących pojazdy kolejowe.

W ewidencji będą gromadzone za pomocą aplikacji teleinformatycznej wszelkie dane związane z osobami pracującymi na stanowiskach kolejowych związanych z prowadzeniem pojazdu kolejowego, kandydatami na te stanowiska, a także osobami, którym cofnięto uprawnienia do prowadzenia pojazdu kolejowego. W ewidencji będą ponadto zbieranie od ośrodków szkolenia, przewoźników kolejowych i zarządców, pracodawców maszynistów i osób prowadzących pojazdy kolejowe oraz od podmiotów przeprowadzających badania lekarskie i psychologiczne maszynistów i kandydatów na maszynistów.

W projekcie wprowadzono opłaty za egzaminowanie przez Prezesa UTK kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie licencji maszynisty i świadectwa maszynisty, która nie może być wyższa niż równowartość połowy minimalnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku w pierwszym kwartale roku poprzedniego.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie 1 stycznia 2023 r.(PAP)