PKP PLK zakończyły projekty służące ograniczeniu uciążliwości akustycznych i dynamicznych 

Rozkład jazdy:

1. Jakie innowacyjne rozwiązania opracowano w ramach projektów realizowanych przez PLK SA we współpracy z Politechniką Warszawską i jakie mają one zastosowanie?
2. W jaki sposób przeprowadzono badania skuteczności prototypów urządzeń ograniczających hałas i drgania pochodzące od ruchu kolejowego?
3. Jakie znaczenie mają opracowane wytyczne dla przyszłych inwestycji PLK i jakie korzyści przyniesie zawarcie umów licencyjnych?

Od 2017 roku

PLK SA współpracuje z NCBiR od 2017 r., aby zbadać skuteczność kilku rodzajów rozwiązań ograniczających hałas i wibracje u jego źródła oraz opracować wytyczne określające skuteczność wprowadzanych nowych rozwiązań i zakres ich stosowania (adekwatnie do skali przekroczeń).

W wyniku realizacji dwóch projektów – powstały też produkty objęte ochroną patentową, które mają szansę w przyszłości na szerokie zastosowanie w branży kolejowej. Należą do nich: mata tłumiąca, podkładka podpodkładowa oraz tłumik przyszynowy. Projekty realizowane były przez dwa konsorcja, których liderem była Politechnika Warszawska.

W ramach pierwszego z projektów opracowano próbki/prototypy czterech rodzajów rozwiązań antywibracyjnych, w tym opatentowany prototyp maty tłumiącej. Opracowana innowacyjna metoda produkcji maty (warstwa wewnętrzna podzielona przegrodami, wypełniona luźnym materiałem np. ścinki/wióry z recyklingu opon samochodowych) ma na celu skuteczne tłumienie drgań powstających wskutek przejazdu pociągów. Zbadano skuteczność ww. rozwiązań w zakresie ograniczenia poziomu wibracji przenoszonych z torów na budynki oraz na ludzi przebywających w budynkach. Wykonano również badania laboratoryjne trwałości eksploatacyjnej, m.in. trwałości materiałów i ich odporność na warunki atmosferyczne, poprzedzone zaawansowanym modelowaniem zachowania się materiałów w różnych warunkach.

Podobne założenia przyjęto w drugim projekcie, w ramach którego opracowano prototypy rozwiązań ograniczających poziom hałasu pochodzącego od ruchu kolejowego. Za pomocą analiz numerycznych zoptymalizowano parametry geometryczne i materiałowe, a następnie przeprowadzono badania skuteczności absorberów (tłumików) przyszynowych i torowych, w tym badania na specjalnie przygotowanym przez Laboratorium Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej poligonie oraz na odcinku linii kolejowej nr 9 w okolicach Nowego Dworu Mazowieckiego i Pomiechówka. Pomiary hałasu wykonane na czynnej linii kolejowej (podczas rzeczywistych przejazdów pociągów) pozwoliły na ocenę efektywności ww. rozwiązań.

Wytyczne dla przyszłych inwestycji 

Kluczowym efektem obu projektów są stworzone wytyczne, określające wymaganą skuteczność nowych rozwiązań oraz zakres ich stosowania, które pozwolą na zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych, poprzez właściwy dobór środków minimalizujących adekwatnych do skali przekroczeń dopuszczalnych wartości poziomu hałasu i drgań. Wytyczne –uwzględniają wymagane/zalecane parametry techniczne, tj. rodzaj podłoża, grubość mat czy rodzaj materiału używanego do produkcji tłumików. Dzięki tym wytycznym Polskie Linie Kolejowe będą mogły w przyszłości skutecznie wdrażać rozwiązania na liniach kolejowych, przy jednoczesnym zapewnieniu zgodności z obowiązującymi normami. 

Licencje na przyszłość 

Zawarcie dwóch umów licencyjnych to istotny krok w kierunku szerokiego wdrożenia wyników projektów w praktyce. Dzięki nim możliwe będzie bezterminowe, nieodpłatne i otwarte wykorzystanie opracowanych rozwiązań przy zachowaniu praw autorskich i produkcyjnych przez konsorcja realizujące ww. projekty. Łączna wartość zrealizowanych projektów to ponad 6 mln zł. Znaczenie i wartość pracy wykonanej przez zespół Konsorcjum podkreślają liczne nagrody naukowe, przyznane na podstawie zrealizowanych inicjatyw jak i szereg związanych z nimi publikacji naukowych.

Wypracowane rozwiązania nie byłyby możliwe bez aktywnego udziału Politechniki Warszawskiej, której zaangażowanie, jako lidera konsorcjum, miało kluczowe znaczenie dla realizacji tych projektów.