Pasażerowie niezadowoleni, miłośnicy zachwyceni, PID interweniuje. Czyli linia S34
Linia kolejowa S34, kursująca na trasie Praga Masarykovo nádraží – Praga-Čakovice znajduje się obecnie w niezadowalającym stanie operacyjnym.
Zamiast dwuczłonowych, częściowo niskopodłogowych jednostek spalinowych serii 813, operator KŽC Doprava eksploatuje starsze wysokopodłogowe pojazdy serii 810, które mają mniejszą pojemność. Pasażerowie wyrażają swoje niezadowolenie ze względu na znacząco obniżony komfort podróży. Miasto Praga prowadzi intensywne rozmowy z operatorem, aby jak najszybciej poprawić sytuację na tej trasie.
Rozkład jazdy:
- Jakie działania mogą zostać podjęte w przyszłości, aby uniknąć podobnych problemów z brakiem dostępnych pojazdów na linii S34?
- Czy miasto Praga rozważa modernizację infrastruktury kolejowej aby zwiększyć efektywność i częstotliwość kursowania pociągów?
- Jakie konkretne wymagania będą postawione nowemu przewoźnikowi w przetargu na obsługę linii S34 po 2027 roku, aby zapewnić pasażerom wyższy komfort podróży?
Dlaczego na linii S34 kursują starsze pojazdy?
Główną przyczyną obecnych problemów jest sposób skonstruowania umowy z operatorem KŽC Doprava, który zakłada, że liczba potrzebnych do obsługi linii pojazdów serii 813 jest równa liczbie dostępnych jednostek. Jako rezerwowe służą jedynie starsze motorowe pojazdy serii 810. W 2025 roku oba pojazdy serii 813 przejdą modernizację i zostaną wyposażone w nowoczesny europejski system bezpieczeństwa ETCS. Ponadto przewidziane są dla nich zaplanowane wcześniej przeglądy wyższego poziomu, co oznacza ich czasowe wyłączenie z eksploatacji.
Sytuacja dodatkowo skomplikowała się po wypadku jednej z jednostek we wrześniu 2024 roku. Uszkodzenia były na tyle poważne, że wymagały długotrwałej naprawy, której zakończenie planowane jest dopiero na drugą połowę 2025 roku. Modernizacja systemu ETCS jest natomiast kluczowa, ponieważ po 2027 roku jednostki 813 nie mogłyby już kursować bez tego zabezpieczenia. System ten ma zapobiegać wypadkom podobnym do tego z września 2024 roku. Początkowo planowano stopniową modernizację, tak aby zawsze jedna jednostka była dostępna, jednak ograniczone możliwości zakładów zajmujących się tymi pracami oraz konieczność równoczesnej naprawy po wypadku sprawiły, że wszystkie jednostki muszą zostać wyłączone z eksploatacji na dłuższy czas.
Przyjęcie innego harmonogramu modernizacji byłoby ryzykowne, ponieważ brak terminowej instalacji systemu ETCS mógłby skutkować zakazem kursowania tych pojazdów po 2027 roku. Istniałoby również ryzyko utraty dotacji na modernizację. Z tego powodu remonty i instalacja systemu ETCS muszą być realizowane równolegle, mimo że wymaga to skoordynowania prac pomiędzy kilkoma podwykonawcami.
Dlaczego linia S34 jest kosztowna w utrzymaniu?
Umowa z operatorem KŽC Doprava została od początku skonstruowana tak, aby minimalizować koszty dla zamawiającego. W dni powszednie do obsługi linii potrzeba dwóch pojazdów serii 813 i tylko tyle jest dostępnych w ramach umowy. Jako rezerwa wykorzystywane są starsze motorowe wozy serii 810. W weekendy, gdy linia nie kursuje, operator przeprowadza podstawowe przeglądy techniczne.
Dodanie choćby jednej dodatkowej jednostki niskopodłogowej oznaczałoby znaczne podniesienie kosztów operacyjnych. Warto również zaznaczyć, że przez specyfikę trasy linia S34 kursuje w sposób mniej efektywny, ponieważ przez dużą część czasu składy stoją, oczekując na możliwość wjazdu na tor. Trasa do Čakovic jest w większości jednotorowa, co ogranicza przepustowość, a dodatkowo rozkład jazdy jest zsynchronizowany z pociągami linii S3 i R21. Z tego względu zwiększenie liczby kursów nie jest obecnie możliwe, dopóki nie zostanie przeprowadzona rozbudowa infrastruktury.
Jednym z możliwych rozwiązań na przyszłość jest przedłużenie trasy linii S34 po starej bocznicy kolejowej prowadzącej w kierunku osiedla Čakovice. Wymagałoby to jednak remontu tej infrastruktury i dostosowania jej do przewozów pasażerskich.
Czy można zerwać umowę z operatorem?
W teorii istnieje możliwość wypowiedzenia umowy, jeśli przekroczone zostaną kary umowne, których roczny limit wynosi 300 000 CZK. W 2024 roku miasto nałożyło na operatora maksymalne możliwe sankcje, a dodatkowo obniżono mu płatności za wykonane usługi o około 3 miliony CZK z powodu niskiej jakości usług. Władze Pragi planują także płacić operatorowi znacznie mniej za eksploatację pojazdów zastępczych serii 810.
Zerwanie umowy bez odpowiednich przygotowań doprowadziłoby jednak do całkowitego wstrzymania ruchu na linii S34, ponieważ znalezienie nowego przewoźnika zajęłoby wiele miesięcy. Dodatkowo stanowiłoby to stratę finansową – jednostki serii 813 zostały zakupione jako nowe w 2019 roku i ich koszty są rozliczane w systemie amortyzacyjnym. Z tego względu planowane jest wcześniejsze zakończenie umowy w 2027 roku, czyli o rok wcześniej niż pierwotnie zakładano. Do tego czasu miasto zamierza przygotować otwarty przetarg na nowego przewoźnika.
Dlaczego nie przejmie linii inny operator?
Praga analizowała możliwość przekazania obsługi linii innemu przewoźnikowi, na przykład České dráhy z ich jednostkami serii 814 „Regionova”. Jednak takie rozwiązanie napotyka istotne przeszkody. Przede wszystkim przydział tras kolejowych w Czechach nie jest automatycznie przenoszony na nowego przewoźnika. Nowy operator musiałby ubiegać się o nową alokację tras, co mogłoby zająć długi czas i nie gwarantuje uzyskania tych samych przedziałów czasowych.
Czy istnieją inne możliwości zastępcze?
Obecnie linia S34 jest obsługiwana przez starsze jednostki serii 810. Takie pojazdy kursują nie tylko tutaj – są również wykorzystywane na liniach S65 w Pradze oraz w regionie środkowoczeskim. Władze miasta rozważają dodanie drugiego wagonu do kursów w godzinach szczytu, ale wymaga to dostosowania infrastruktury na Masarykovo nádraží, która jest w trakcie przebudowy.
Operator aktywnie poszukuje możliwości wynajęcia nowoczesnych jednostek, które zapewniłyby lepszy komfort podróży. Opcją mogłyby być pojazdy serii 814 od České dráhy, jednak dotychczasowe negocjacje nie przyniosły efektów. Inną możliwością byłby wynajem pojazdów od prywatnych przewoźników, jednak te, które byłyby dostępne, stoją od kilku lat nieużywane, co rodzi obawy co do ich sprawności technicznej.
Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, pierwsza jednostka serii 813 wróci do eksploatacji do czerwca 2025 roku, a druga pod koniec roku 2025.
Co dalej?
Miasto Praga intensywnie pracuje nad rozwiązaniem problemów z linią S34. Władze planują zmiany w umowie z operatorem, które obejmą nowe zasady dla pojazdów rezerwowych, surowsze kary umowne oraz wcześniejsze zakończenie kontraktu. W międzyczasie zostanie ogłoszony przetarg na nowego przewoźnika, który będzie zobowiązany do wykorzystania jednostek serii 813 z zainstalowanym systemem ETCS. Nowy przewoźnik zacznie działać w 2027 roku, kiedy zakończy się modernizacja Masarykovo nádraží.
Komentarze