MÁV-Start z przetargiem na 54 nowe pociągi HÉV. Dla aglomeracji budapesztańskiej

Rozkład jazdy:

1. Jakie korzyści operacyjne i ekonomiczne może przynieść MÁV-Start unifikacja taboru HÉV w ramach jednego typu pojazdu?
2. W jaki sposób wymagany 66-procentowy udział niskiej podłogi wpłynie na komfort pasażerów i dostępność dla osób o ograniczonej mobilności?
3. Czy formuła umowy ramowej z jednym wykonawcą zapewni wystarczającą konkurencję i elastyczność w realizacji zakupów finansowanych z funduszy UE?

Planowane linie

Nowe pociągi przeznaczone są dla pięciu linii HÉV: H5 (Batthyány tér–Szentendre), H6 (Közvágóhíd–Ráckeve), H7 (Boráros tér–Csepel), H8 (Örs vezér tere–Gödöllő) i H9 (Örs vezér tere–Csömör). MÁV-Start od początku akcentuje potrzebę jednolitej floty, tłumacząc rezygnację z podziału zamówienia na części kwestiami interoperacyjności i ekonomiki utrzymania. Standaryzacja ma ograniczyć ryzyka wynikające z braku publicznie dostępnych protokołów komunikacyjnych między pojazdami różnych producentów oraz obniżyć koszty eksploatacji w całym cyklu życia.

Parametry techniczne i standard dostępności

Specyfikacja wymaga taboru o rozstawie 1435 mm, z modułową, przegubową konstrukcją i niską podłogą w każdym module. Pociągi mają być dwukierunkowe, z drzwiami po obu stronach, pełnym przejściem przez skład i dwiema pełnowartościowymi kabinami sterowniczymi. Zamawiający przewiduje maksymalną długość 110 metrów i szerokość nominalną 2880 mm, a także minimalną pojemność 650 pasażerów i cztery miejsca dla wózków. Kluczowym wymogiem jakościowym jest udział niskiej podłogi – nie mniej niż 66 procent przestrzeni pasażerskiej, liczony według precyzyjnej metodologii opisanej w dokumentacji. Zasilanie określono na poziomie 1,5 kV prądu stałego, co jasno definiuje jednosystemowy charakter jednostek i ich docelowe środowisko pracy na liniach aglomeracyjnych.

Zakres dostaw i wyposażenia

Umowa ramowa obejmuje dostawę jednego zestawu startowego do eksploatacji, liczącego łącznie 315 pozycji, z możliwością uzupełniania zapasów w limicie do 30 procent wartości netto tego zestawu. Przewidziano również przekazanie pięćdziesięciu sztuk i dwudziestu kompletów narzędzi oraz urządzeń niezbędnych do bieżącej obsługi, wraz z instalacją, uruchomieniem, kontrolą bezpieczeństwa i szkoleniem użytkowników. Po stronie wykonawcy znajdzie się nadzór producenta, pełna dokumentacja – od eksploatacyjnej po utrzymaniową i szkoleniową – oraz pakiet oprogramowania, obejmujący m.in. narzędzia diagnostyczne, system odczytu i analizy danych rejestratora JRU oraz oprogramowanie systemu informacji pasażerskiej. Całość ma być zapewniona z prawami do użytkowania, w tym w języku węgierskim, i objęta pięcioletnią ścieżką aktualizacji po dostawie ostatniego pojazdu.

Szkolenia i dopuszczenia do ruchu

Zamawiający przewidział rozbudowany program szkoleniowy. Dla dziesięciu maszynistów i instruktorów zaplanowano po 25 godzin zajęć teoretycznych i 30 godzin praktyki na wspólnie wybranym typie pojazdu. Dodatkowo pięćdziesięcioosobowa grupa personelu eksploatacyjnego przejdzie 120 godzin zajęć, z elementami warsztatowymi w zakładzie producenta, tak aby poznać cały proces wytwarzania. W zakres kontraktu wejdzie kompletna ścieżka dopuszczeniowa: od wstępnego zezwolenia typu, przez zezwolenie do produkcji seryjnej, aż po zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji. Producent ma zapewnić również symulator, który wesprze zarówno szkolenie, jak i utrzymanie kompetencji personelu.

Wartość, finansowanie i harmonogram

Szacunkowa oraz maksymalna wartość umowy ramowej wynosi 841 453 497 euro netto, a czas jej obowiązywania wyznaczono na 96 miesięcy. Projekt jest współfinansowany ze środków unijnych, w tym z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie 2021–2027, oraz w ramach programu IKOP Plusz. Szczególne znaczenie mają środki przeznaczone na zakup 12+6 pojazdów dla linii H5, współfinansowanych z budżetu Węgier. Po zawarciu umowy ramowej MÁV-Start planuje pierwszą pisemną konsultację na 18 pojazdów wraz z pełnym pakietem usług i wyposażenia. Kolejne konsultacje, o ile dojdzie do zawarcia pierwszej umowy jednostkowej, także mają obejmować co najmniej 18 identycznych jednostek, co pozwoli zachować jednorodność partii.

Kryteria oceny, warunki udziału i progi cenowe

Ocena ofert opiera się w przeważającej mierze na cenie, która odpowiada za 95 procent punktacji, liczonej metodą odwróconej proporcjonalności. Pozostałe 5 procent dotyczy jakości, rozumianej jako udział niskiej podłogi w przedziale 66–100 procent, oceniany metodą skorygowanej proporcjonalności. Poza kryteriami punktowymi zamawiający wprowadził twardy limit ceny jednostkowej: oferty, w których cena netto nowego jednosystemowego pojazdu przekroczy 14 850 035 euro, będą uznawane za nieważne. Warunki udziału akcentują skalę i doświadczenie branżowe. W ostatnich trzech zamkniętych latach wykonawcy powinni wykazać łączne przychody z produkcji i dostaw pojazdów kolejowych na poziomie co najmniej 197 milionów euro, a w horyzoncie sześciu lat – referencje obejmujące co najmniej pięć dostaw, uruchomień i dopuszczeń elektrycznych zespołów trakcyjnych na rozstaw 1435 mm, z co najmniej 40-procentowym udziałem niskiej podłogi. Przewidziano możliwość polegania na zasobach podmiotów trzecich, z odpowiedzialnością poręczycielską oraz obowiązkiem rzeczywistego udziału w realizacji.

Zabezpieczenia, kary i ubezpieczenia

Procedura wymaga wadium w wysokości 200 milionów forintów, wnoszonego przelewem, gwarancją bankową lub ubezpieczeniową bądź obligiem. Wykonawca udzieli 60-miesięcznej gwarancji na nowe pojazdy, a przy odbiorze w ramach umów jednostkowych zapewni zabezpieczenie należytego wykonania w wysokości 2 procent ceny jednostkowej. Reżim kar umownych obejmuje stawki dzienne za opóźnienie w dostawie pojazdów, osobne stawki za opóźnienia w dokumentacji i oprogramowaniu oraz sankcje za naruszenia obowiązków sprawozdawczo-notyfikacyjnych, z określonymi limitami procentowymi. Po uzyskaniu pierwszego zezwolenia na uruchomienie konieczne będzie zawarcie polis OC: produktowej na poziomie co najmniej dwóch miliardów forintów na zdarzenie i rok oraz odpowiedzialności za usługi na co najmniej 200 milionów forintów na zdarzenie i 400 milionów rocznie. Realizacja ma spełniać wymagania ISO 9001, a wykonawca powinien dysponować certyfikacją ISO 14001 lub równoważną.

Logistyka postępowania i wymogi formalne

Oferty należy składać elektronicznie w systemie EKR do 12 grudnia 2025 r., do godziny 10:00 czasu CET. Otwarcie nastąpi tego samego dnia o 11:00 w trybie on-line. Termin związania ofertą ustalono na 60 dni, językiem postępowania jest węgierski, a oferty wariantowe i podział zamówienia na części nie są dopuszczone. Postępowanie przewiduje elektroniczne zamówienia, fakturowanie i płatności, z rozliczeniami w forintach lub euro – w zależności od zapisów umów jednostkowych. Zamawiający zastrzega, że umowa ramowa nie nakłada obowiązku pełnego wykorzystania wolumenu, a dostawy będą uruchamiane w miarę dostępności finansowania poprzez pisemne konsultacje.

Naszym zdaniem

Przetarg wpisuje się w szeroki program modernizacji aglomeracyjnego kolejnictwa w Budapeszcie. Silny akcent na udział niskiej podłogi, wymogi dotyczące oprogramowania i symulatora oraz rozbudowane szkolenia wskazują na chęć nie tylko wymiany taboru, ale też podniesienia jakości obsługi i standardu dostępności. Wysoki, twardo określony limit ceny jednostkowej ma zdyscyplinować oferty i utrzymać projekt w ramach możliwości budżetowych i unijnych. Konstrukcja umowy ramowej z jednym wykonawcą ma zapewnić spójność techniczną oraz przewidywalność wdrożenia na wszystkich liniach HÉV, przy zachowaniu elastyczności po stronie zamawiającego.