Marszałkowie stawiają na koleje regionalne. Ich rola jest kluczowa

Rozkład jazdy:

1. Jakie argumenty przedstawiono podczas Konwentu Marszałków na rzecz uprzywilejowania kolei regionalnych w kontekście bezpieczeństwa państwa?
2. Dlaczego przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury podkreślają potrzebę zmian w unijnym rozporządzeniu 1370/2007?
3. W jaki sposób rosnąca liczba pasażerów wpływa na organizację i rozwój kolei regionalnych w Polsce?

Kolej regionalna w Polsce rozwija się w tempie bez precedensu

Krzysztof Szymański, zastępca dyrektora Departamentu Kolejnictwa w Ministerstwie Infrastruktury, zaznaczył, że rozwój kolei regionalnych przebiega dynamiczniej, niż można było przewidzieć, gdy tworzono obecne ramy prawne i umowy o świadczenie usług publicznych:

Polska kolej regionalna rozwija się w tempie bezprecedensowym: rosnąca rokrocznie liczba pasażerów oraz skokowy wzrost pracy eksploatacyjnej stworzyły zupełnie nowe wyzwania organizacyjne.

Wskazał także, że sytuacja geopolityczna, w tym konieczność zapewnienia odporności infrastruktury transportowej, wymaga dostosowania unijnych regulacji – szczególnie rozporządzenia 1370/2007 dotyczącego publicznego transportu pasażerskiego.

Szymański podkreślił, że państwa członkowskie powinny mieć możliwość powierzania kluczowych przewozów podmiotom wewnętrznym, co zapewni stabilność działania transportu w potencjalnych sytuacjach kryzysowych.

Wewnętrzni przewoźnicy jako gwarancja bezpieczeństwa

Z tym podejściem zgodziła się marszałek województwa łódzkiego Joanna Skrzydlewska, pełniąca rolę gospodarza wydarzenia. Zwróciła uwagę, że:

w razie konfliktu zbrojnego na terytorium Polski, wewnętrzni przewoźnicy będą najpewniejszym podmiotem świadczącym usługi kolejowe.

Podkreśliła, że lokalne spółki kolejowe pozostają w pełni zależne od samorządów, co oznacza większą kontrolę nad ich działaniami, a tym samym większe bezpieczeństwo dla regionu i państwa.

Rekordowe wyniki rynku kolejowego i rosnąca dostępność

Wiceprezes Urzędu Transportu Kolejowego Marcin Trela przypomniał, że polski rynek kolejowy przeżywa najlepszy okres w historii III RP. W 2024 roku liczba pasażerów po raz pierwszy przekroczyła 400 mln, a prognozy na rok 2025 mówią nawet o 430–440 mln podróżnych.

Trela zwrócił również uwagę na rosnącą dostępność kolei dla osób z niepełnosprawnościami. Jako przykład wzorcowego przewoźnika wskazał Łódzką Kolej Aglomeracyjną, która – jego zdaniem – wyznacza standardy dla innych operatorów.

Doświadczenia marszałków i nowe inicjatywy

W trakcie dyskusji marszałkowie wymieniali się doświadczeniami dotyczącymi zarządzania przewozami poprzez spółki samorządowe oraz realizacji usług przez przewoźników wyłanianych w przetargach.

Województwo lubuskie ogłosiło, że już w przyszłym roku rozpocznie funkcjonowanie kolej regionalna finansowana i organizowana przez samorząd regionu.

Postulat: priorytet dla kolei aglomeracyjnych

Pod koniec debaty marszałek Joanna Skrzydlewska zwróciła się do przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury z apelem o uprzywilejowanie pociągów aglomeracyjnych względem dalekobieżnych. Jak argumentowała:

Dla uczniów i mieszkańców śpieszących się do pracy każde 10 minut opóźnienia ma dużo większe znaczenie niż dla osób podróżujących znad morza w góry.

Marszałek podkreśliła, że to właśnie kolej aglomeracyjna decyduje o codziennej mobilności mieszkańców regionów i powinna być traktowana priorytetowo w zarządzaniu infrastrukturą.

Drugi dzień Konwentu Marszałków pokazał, że kolej regionalna staje się nie tylko ważnym elementem transportu publicznego, lecz także kluczowym narzędziem wspierającym bezpieczeństwo państwa. Wobec dynamicznych zmian geopolitycznych i rekordowych wzrostów liczby pasażerów potrzeba spójnych rozwiązań prawnych i strategicznych jest większa niż kiedykolwiek. Samorządy, przewoźnicy i rząd zgadzają się, że przyszłość kolei regionalnych będzie miała fundamentalne znaczenie dla sprawnego funkcjonowania kraju.