II zlot miłośników kolejek wąskotorowych – Białośliwie 2012

W dniach 7-10 czerwca br. odbył się II zlotu miłośników kolejek wąskotorowych –Białośliwie 2012, zorganizowany przez Towarzystwo Wyrzyska Kolejka Powiatowa. Partnerem zlotu był portal TransInfo.pl. Główną atrakcją imprezy była sobotnia prezentacja taboru wąskotorowego, ze szczególnym uwzględnieniem pojazdów goszczących tu, przede wszystkim parowozu Borsig, oraz dotąd nie pokazywanych (świeżo wyremontowanych): drezyny Wmc oraz dwóch wagonów towarowych dwuosiowych i jednego czteroosiowego.

W zlocie uczestniczyła grupa węgierskich entuzjastów kolei wąskotorowych zrzeszonych w klubie KBK Kemence, prezentująca lekkie drezyny spalinowe oraz rower szynowy. Idea zlotów o charakterze międzynarodowym sprawdziła się zatem po raz kolejny. Miejmy nadzieję, że w kolejnych latach prezentowane będą pojazdy pasjonatów kolejnictwa z kolejnych klubów i krajów europejskich.

Dla szerokiego grona odwiedzających największą atrakcją był przejazd pociągiem wąskotorowym prowadzonym parowozem. Dodatkowo uruchamiano pociągi z lokomotywą spalinową. Wszystkie one cieszyły się dużym powodzeniem. Ponadto można było obejrzeć makietę kolejek wielkości HO, zobaczyć filmy z różnych europejskich kolejek wąskotorowych (także polskich, jak np. Koszalińska Kolej Wąskotorowa) czy też zakupić literaturę o tematyce kolejowej, a także zapoznać się z bardzo ciekawym zbiorem filatelistycznym o tematyce kolei wąskotorowych. Jak zawsze dostępna była lokomotywownia i parowozownia, każdy mógł się zapoznać z zabytkowymi urządzeniami oraz podglądać codzienną obsługę taboru czy też porozmawiać na temat historii kolejki z autorami sprzedawanego wydawnictwa. Dla zmęczonych i spragnionych dostępny był punkt gastronomiczny umiejscowiony w bardzo klimatycznym miejscu zaplecza kolejki wąskotorowej.

W zlotowe dni uruchomiono łącznie 46 pociągów. Goście przybyli z całego kraju i zagranicy. Dało się zauważyć sporą grupę turystów kwalifikowanych z fotoaparatami i kamerami uczestniczącymi w zlocie przez kolejne dni.

W prezentacji taboru uczestniczyły następujące pojazdy szynowe (łącznie zaprezentowano 16 pojazdów szynowch):

– Parowóz Borsig Bn2t 11458 („gwiazda”tegorocznej prezentacji)

Parowóz Borsig o numerze fabrycznym 11458 został zbudowany w 1925 dla ziemianina Jerelowskiego z Obrzycka nad Wartą. Prawdopodobnie używany był do budowy wałów przeciwpowodziowych wzdłuż Warty. Po II wojnie światowej eksploatowany do 1977 w Zakładach Azotowych w Chorzowie. W 1979 został odnowiony i ustawiony wraz z wagonem jako pomnik w parku przyzakładowym (obok ustawiono bliźniaczy parowóz nr 11453). W roku 1990 parowóz został pozyskany przez Poznański Klub Modelarzy Kolejowych i dzięki jego staraniom od 1994 był remontowany w Fabryce Pojazdów Szynowych Hipolit Cegielski w Poznaniu (kocioł poddano naprawie głównej w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Pile). We wrześniu 1999 roku prace remontowe zostały zakończone a parowóz skierowano do służby na Kolejce Parkowej Maltanka w Poznaniu, gdzie z krótkimi przerwami kursuje po dzień dzisiejszy prowadząc pociągi w sezonie letnim. W latach 2000 i 2001 parowóz był wypożyczony z Poznania do Białośliwia i prowadził pociągi specjalne na trasach do Łobżenicy i Młotkówka. W roku 2001 parowóz otrzymał dodatkowo tender. Dzięki uprzejmości Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Poznaniu eksploatującego obecnie parowóz możemy go podziwiać podczas dzisiejszej parady. Należy dodać, że jest jednym z dwóch w Polsce poza prezentowanym rok temu w Białośliwiu Px38-805 czynnym parowozem na tor 600 mm.

Wagon pochodzi z 1912 roku. Został wyprodukowany prawdopodobnie w Konigshutte w Chorzowie. Do 1991 roku używany był na Jarocińskiej Kolei Dojazdowej kursując w pociągach na trasie między Witaszycami a Zagórowem. Następnie został pozyskany przez Poznański Klub Modelarzy Kolejowych. W roku 2002 doczekał się remontu kapitalnego przeprowadzonego przez Zakład Mechaniczny „ROOLEX”w Janikowie oraz Zakład Napraw Tramwajów przy Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym w Poznaniu. Odzyskał wtedy dawny blask i uczestniczył w jazdach z okazji obchodów 30-lecia na Kolei Parkowej „Maltanka”w Poznaniu. Od tego czasu stał nie użytkowany. Dzięki uprzejmości Poznańskiego Klubu Modelarzy Kolejowych w Poznaniu 8 czerwca 2011 roku został przewieziony do Białośliwia i jest wykorzystywany w jazdach na Wyrzyskiej Kolei Powiatowej. Jest obecnie najstarszym czynnym wagonem osobowym na tor o szerokości 600 mm w Polsce.

Projekt lokomotywy WLs40 został opracowany w 1950 w Fabryce Lokomotyw w Chrzanowie, na bazie dokumentacji produkowanej tam przed wojną lokomotywy 1DK (będącej konstrukcją niemieckiej firmy Deutz). Napęd stanowi silnik wysokoprężny S64L o mocy nominalnej 40 KM (moc szczytowa wynosiła 44 KM), produkowany w Andrychowie, połączony z czterobiegową skrzynią. Napęd na koła przenoszony jest za pomocą ślepego wału z korbami Halla i wiązarów. Prototyp i pierwsze lokomotywy zostały zbudowane w 1951 roku w Warszawskich Zakładach Budowy Urządzeń Przemysłowych, po czym seryjna produkcja została przeniesiona do Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Poznamiu, gdzie w latach 1952-1960 zbudowano 883 egzemplarzy. Od 1957 do 1975 produkowano ulepszoną wersję z ekonomiczniejszym i mocniejszym silnikiem S324HL o mocy 50 KM, oznaczoną WLs50. Zbudowano 1090 lokomotyw WLs50. Razem z Wls40 stanowi to największą serię lokomotyw spalinowych w kraju (żaden w Polsce typ lokomotywy nie doczekał się wyprodukowania aż 1973 egzemplarzy). Począwszy od lat 80. niektóre lokomotywy tych serii zaczęto modernizować. Powiększoną wersją pochodną były lokomotywy 2WLs40 i 2WLs50 na tor szerokości 750 i 785 mm. Zdarzały się także egzemplarze na inne mniej popularne szerokości toru.

Pojazdy używane były głównie na kolejach przemysłowych, w cegielniach, kopalniach, cukrowniach i innych zakładach, rzadziej na kolejach leśnych i w wojsku. Nieliczne sztuki używane były przez PKP, gdzie otrzymały numery w serii Ld1. Tak się działo między innymi na kolejce w Białośliwiu, która używała je do prac manewrowych i prowadzenia pociągów roboczych. W tej chwili w Białośliwiu znajdują się trzy egzemplarze tego typu lokomotyw pozyskane z zakładów ceramicznych w Złocieńcu.

Wagony polskiej przedwojennej produkcji znanych Zakładów Ostrowieckich. Zamówiono ich łącznie 50 szt. Prezentowane wagony wyprodukowano w latach 1926-29.

Po drugiej wojnie celem zaspokojenia rosnących potrzeb transportowych, ze względu na stan i wiek wagonów towarowych na 600 mm, przy braku dostawców nowego taboru na kolejkę w Białośliwiu sprowadzano tabor wąskotorowy z kolei o innych szerokościach toru wąskiego. Prezentowany wagon jest przykładem typowego odkrytego wagonu towarowego na tor 750 mm. Właścicielem tego wagonu jest Powiat Pilski, wagon odrestaurowano siłami członków Towarzystwa Wyrzyska Kolejka Powiatowa dzięki wsparciu prywatnego fundatora.

Prezentujemy lokomotywę produkcji niemieckiej (DDR) firmy Lokomotivbau Karl Marx Babelsberg w Potsdamie.

Pierwotnie była eksploatowana w cegielni. Jest prywatną własnością p.P.Erk z Ilmenau. Obecnie w wypożyczeniu Towarzystwa WKP w Białośliwiu.

Lokomotywy tego typu importowane były przez ówczesną Centralę Handlu Zagranicznego Metalexport w Warszawie dla przemysłu:

Ns2                       216 w latach 1950-52

oraz unowocześnioną wersję

Ns2f/h                   53 w latach 1953-57

Łącznie do Polski sprowadzono    269 sztuk lokomotyw tej serii.

Jest to pierwsza powojenna wąskotorowa lokomotywa spalinowa wyprodukowana w niemieckiej (DDR) firmie Lokomotivbau Karl Marx Babelsberg w Potsdamie

Równiż i ta lokomotywa była zakupiona w latach 1952-58 przez Centralę Handlu Zagranicznego Metalexport w Warszawie w ilości 72 sztuk.

Prezentowaną lokomotywę wyprodukowana w 1958r.

Eksploatowano je w cukrowniach i kolejkach budowlanych. Dla kolejach wąskotorowych nie eksploatowana z powodu małej masy (2,8t), mocy (10KM) o prędkości (8km/h).

Pierwotnie była eksploatowana w cegielni. Jest prywatną własnością p.P.Erk z Ilmenau. Obecnie w wypożyczeniu Towarzystwa WKP w Białośliwiu.

Ciężkie drezyny motorowe serii Wmc budowane były przez warsztaty kolei dojazdowej w Koronowie stanowiące wspólną część z Bydgoską Koleją Dojazdową a więc tą samą w której strukturach funkcjonowała stacja Białośliwie. Warsztaty te prowadziły budowę tego typu pojazdów na wszystkie szerokości toru eksploatowane w latach 60-tych w strukturach PKP, a więc 600, 750, 785 i 1000 mm. Drezyny powstawały w różnych wersja z krótką, średnią i długą kabiną. Ich podstawowym zadaniem był przewóz pracowników i materiałów na miejsce prac torowych przy konserwacji torów, przejazdów drogowych, przepustów, mostów itp. Napęd do nich zwykle stanowił dwusuwowy silnik benzynowy S-21 stosowany w samochodach Warszawa, Nysa, Żuk i Tarpan. Prezentowany pojazd serii Wmc017 został wyprodukowany w 1969 roku na tor szerokości 750 mm i eksploatowany był przez PKP do momentu sprzedaży do Fabryki Cukru w Tucznie koło Inowrocławia, gdzie służył na kolejce cukrowniczej aż do jej likwidacji w roku 2003. Wtedy został zakupiony przez TWKP i przewieziony 18 października do Białośliwia. Dzięki firmie Interlok dokonano przebudowy zestawów kołowych z szerokości 750 na 600 mm. Firma pana Gerarda Michalskiego z Wysokiej dokonała remontu układu napędowego i wymiany silnika, dzięki czemu pojazd może zostać zaprezentowany w stanie sprawnym na dzisiejszej paradzie.

Jednoosobowy rower szynowy z roku 2003 produkcji węgierskiej dla celów turystycznych

Zaprezentowano 5 różnych konstrukcyjnie drezyn spalinowych 4- i 6-osobowych, w tym jedną konstrukcji drewnianej, z silnikami o pojemności od 110 ccm do 180 ccm wyprodukowanych na Węgrzech w latach 2006-2012 dla celów turystycznych.

Jest to replika przedwojennej ręcznej drezyny wąskotorowej wyprodukowana w 1990 roku przez pilską firmę Interlok. Od roku 2005 użytkowana na kolejce w Białośliwiu w służbie technicznej.