Do 2035 r. powstanie tysiąc kilometrów linii kolejowych. Polska kolej wchodzi w etap długofalowego planowania

Rozkład jazdy:

1. Jakie cele i założenia przyświecają projektowi Zintegrowanej Sieci Kolejowej (ZSK) opracowywanemu przez CPK i PKP PLK?
2. Dlaczego wiceminister Piotr Malepszak podkreśla znaczenie modelu policentrycznego w rozwoju sieci kolejowej w Polsce?
3. Jak projekt ZSK wpisuje się w plany budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego i Kolei Dużych Prędkości do 2032 roku?

Zintegrowana Sieć Kolejowa – plan rozwoju kolei po 2035 roku

Projekt Zintegrowanej Sieci Kolejowej to dokument strategiczny, nad którym pracują eksperci z Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) i PKP Polskich Linii Kolejowych (PKP PLK). Jego celem jest przygotowanie długoterminowego planu rozwoju sieci kolejowej w Polsce po roku 2035, obejmującego zarówno nowe inwestycje, jak i modernizację istniejącej infrastruktury.

W zakończonej fazie konsultacyjnej opracowano ponad tysiąc odcinków linii kolejowych obejmujących 185 ośrodków miejskich. W konsultacjach uczestniczyło 700 podmiotów, które zgłosiły liczne uwagi i propozycje.

Wiceminister Piotr Malepszak podkreślił, że wstępne wnioski z projektu wskazują na potrzebę realizacji co najmniej 2000 km nowych linii kolejowych, z czego połowa – około 1000 km – powinna zostać zbudowana do 2035 roku.

Policentryczny model rozwoju

Wiceminister zaznaczył, że w ramach projektu ZSK potwierdzono konieczność odejścia od modelu monocentrycznego (skoncentrowanego wyłącznie na połączeniach z Warszawą) na rzecz modelu policentrycznego, który tworzy gęstą sieć połączeń regionalnych.

– Zakładamy, że do 2035 roku wszystkie ośrodki miejskie o charakterze subregionalnym i wyższym zyskają dostęp do sieci kolejowej. Regiony potrzebują połączeń między sobą, a nie tylko z centrum kraju – wyjaśnił Malepszak.

Etap analiz i kluczowe czynniki

Obecnie projekt ZSK znajduje się w fazie analiz, podczas której eksperci opracowali katalog ponad 30 cech opisujących poszczególne odcinki. Uwzględniają one m.in. zagospodarowanie przestrzenne, ukształtowanie terenu, potrzeby komunikacyjne i szacunkowe koszty inwestycji.

Jak podkreślił Maciej Lasek, wiceminister infrastruktury i pełnomocnik rządu ds. CPK, projekt ma charakter integrujący i komplementarny wobec innych działań w sektorze transportu:

– Zintegrowana Sieć Kolejowa to projekt, który łączy, a nie dzieli. Jego zadaniem jest przygotowanie najlepszych rozwiązań dla polskiej kolei w perspektywie długoterminowej – powiedział Lasek.

Przypomniał również, że zgodnie z zapowiedziami premiera Donalda Tuska, do 2032 roku na rozwój kolei w Polsce zostanie przeznaczone 180 mld zł.

Wyniki prac ZSK już w 2026 roku

Końcowe wnioski z analiz projektu Zintegrowanej Sieci Kolejowej mają zostać przedstawione w pierwszym kwartale 2026 roku. Będą one podstawą do opracowania finalnego planu rozwoju infrastruktury kolejowej po 2035 roku.

Zintegrowany system transportowy z CPK w centrum

ZSK jest ściśle powiązana z realizowanym przez spółkę Centralny Port Komunikacyjny programem inwestycyjnym, w ramach którego powstanie nowe centralne lotnisko pomiędzy Warszawą i Łodzią oraz system Kolei Dużych Prędkości (KDP).

Nowy port lotniczy ma początkowo obsługiwać 34 mln pasażerów rocznie, z możliwością rozbudowy w kolejnych latach. Budowa CPK ma rozpocząć się w 2026 roku, uzyskanie certyfikacji planowane jest na 2031 rok, a uruchomienie – w 2032 roku, wraz z pierwszym odcinkiem KDP Warszawa – CPK – Łódź.

Łączny koszt inwestycji do 2032 roku szacowany jest na 131,7 mld zł.

Kolej jako filar zrównoważonego rozwoju

Projekt Zintegrowanej Sieci Kolejowej ma na celu nie tylko rozbudowę infrastruktury, ale także podniesienie standardu usług przewozowych, poprawę dostępności komunikacyjnej oraz rozwój zrównoważonego transportu. Wprowadzenie policentrycznej sieci kolejowej ma sprzyjać zrównoważonemu rozwojowi regionów, ograniczeniu wykluczenia transportowego oraz poprawie spójności terytorialnej kraju.

ZSK będzie fundamentem nowoczesnej, zintegrowanej sieci kolejowej, która połączy duże aglomeracje, miasta subregionalne i lokalne ośrodki gospodarcze, stanowiąc kluczowy element rozwoju gospodarczego Polski w kolejnych dekadach.