Czy w pociągach PKP Intercity pojawią się biletomaty?

Biletomaty konieczne?

Dalej poseł wskazał, że konieczne jest także zwiększenie niezawodności i pewności kolei, a więc przede wszystkim jej punktualności i dostępności. Krokiem w tym kierunku byłoby wprowadzenie w pociągach PKP InterCity automatów biletowych.

PKP InterCity obsługuje kolejowe dalekobieżne przewozy pasażerskie pod markami Twoje Linie Kolejowe, InterCity, Express Intercity i Express Intercity Premium. W 2021 r. przewoźnik miał 14,56% udziału w rynku mierzony pod względem liczby pasażerów (3. wynik w kraju) i 53,53% udział w rynku mierzony pod względem pracy przewozowej mierzonej w pasażerokilometrach (1. wynik w kraju). Dzięki temu to jeden z najważniejszych przewoźników w kraju, którego standard powinien wyprzedzać, a w najgorszym razie nie powinien odbiegać od tego obowiązującego w pociągach regionalnych. Rząd ma w tym zakresie istotne instrumenty, ponieważ PKP InterCity należy do grupy PKP, a tej z kolei głównym akcjonariuszem jest Skarb Państwa. Taka organizacja pozwala władzom państwowym na realizowanie polityki transportowej odpowiadającej na aktualne potrzeby nie tylko pasażerek i pasażerów, ale także kraju i społeczeństwa jako całości.

PKP InterCity realizuje niemal 400 połączeń dziennie. W 2021 r. przewieziono nimi około 35,5 milionów pasażerów i pasażerek. To kolosalne liczby, które powinny wymuszać na przewoźniku dążenie do usprawnienia realizacji potrzeb pasażerek i pasażerów, w tym szczególnie procesu zakupu biletów. Krótkie spojrzenie na historię rozwoju w tym zakresie pozwala zauważyć, że postęp następuje z czasem. W 2001 r. przewoźnik umożliwił rezerwację biletów przez Internet, w 2002 r. call center, a w 2005 r. rozpoczął sprzedaż biletów przez Internet. W 2009 r. rozpoczęto sprzedaż biletów przez automaty biletowe – pierwszą stacją, na której było to możliwe, była oczywiście Warszawa Centralna. Od 20 listopada 2017 r. uruchomiono możliwość zakupu biletów z jedną przesiadką przez internetowy system sprzedaży.

Widoczny jest więc pewien schemat rozwoju, pozwalający zauważyć, że większość zmian następowała około tego samego okresu gdy powstawało na nie zapotrzebowanie. Dla przykładu wraz z rozwojem sieci internetowej oraz umiejętności pasażerek i pasażerów w tym zakresie wprowadzono możliwość sprzedaży biletów przez Internet. Jednak w późniejszych latach przewoźnik przestał wsłuchiwać się w głos pasażerek i pasażerów, przez co zakup biletu z przesiadką przez Internet stał się możliwy dopiero w 2017 r. Teraz czas na kolejny krok – możliwość sprzedaży biletów w pociągach przez automaty biletowe. Takie rozwiązanie funkcjonuje już w wielu kolejach regionalnych (na przykład Koleje Dolnośląskie, Koleje Wielkopolskie), jednak nadal nie zostało wprowadzone u jednego z najważniejszych krajowych przewoźników.

Automaty byłyby znacznym ułatwieniem dla pasażerek i pasażerów. W trakcie wielokrotnych opóźnień pociągów część osób z ostrożności nie kupuje biletów z wyprzedzeniem, ponieważ opóźnienia powodują później konieczność zwrotu. Wielokrotnie do pociągu pasażer czy pasażerka wpada chwilę przed odjazdem, z ledwością zdążając do niego wejść ze względu na opóźnienia poprzednich. Jednak system sprzedaży internetowej blokuje możliwość zakupu biletu, w związku z czym pasażer lub pasażerka musi czekać na kolejny pociąg lub zapłacić karę za brak biletu.

Stanowisko resortu

W odpowiedzi wiceminister Andrzej Bittel podał, że oprócz tradycyjnych kas, automatów biletowych umieszczonych na stacjach oraz terminali konduktorskich, sprzedaż biletów na pociągi PKP Intercity, w ramach publicznego transportu zbiorowego organizowanego przez ministra właściwego do spraw transportu, prowadzona jest poprzez własną stronę internetową PKP Intercity, przy wykorzystaniu serwisu sprzedaży internetowej e-IC, aplikacji mobilnych takich jak Bilkom, SkyCash, IC Navigator oraz przy zaangażowaniu podmiotów zewnętrznych. Kanały sprzedaży są sukcesywnie rozbudowywane w celu zwiększania dostępności do zakupu biletów na przejazdy w ramach publicznego transportu zbiorowego realizowanego przez PKP Intercity. PKP Intercity realizuje połączenia przede wszystkim dalekobieżne, a nie regionalne – za które odpowiedzialni są marszałkowie województw. W odniesieniu do połączeń dalekobieżnych prowadzone są działania mające na celu zachęcenie pasażerów do wcześniejszego zakupu biletów. Zakłada się, że sprzedaż powinna być prowadzona w możliwie największym stopniu przed odjazdem pociągu. Zakup na pokładzie powinien być rozwiązaniem mającym obsłużyć pasażerów, którzy nie są w stanie kupić biletu w przedsprzedaży – co stanowi niewielką skalę potencjalnych odbiorców proponowanego rozwiązania. Ponadto, zważywszy na specyfikę przejazdów dalekobieżnych, nabywanie biletów przed rozpoczęciem przejazdu jest szczególnie istotnie, ponieważ wówczas pasażer otrzymuje m.in. informację o dostępności miejsca oraz możliwość porównania cen. Natomiast PKP Intercity może w lepszy sposób planować wykorzystanie taboru z punktu widzenia przewidywanej frekwencji na danych połączeniach (przykładowo w zakresie wzmacniania pociągów dodatkowymi wagonami). Stale rozszerzana jest też siatka biletomatów ustawianych na dworcach kolejowych w całym kraju. Zakup biletów na pokładzie pociągów już teraz stanowi bardzo niewielki udział w strukturze kanałów sprzedaży.

Odnosząc się do kwestii automatów biletowych funkcjonujących aktualnie w pociągach regionalnych, wiceminister stwierdził, że jest to rozwiązanie istotne w przypadku połączeń o specyfice lokalnej, w szczególności charakteryzujących się częstymi zatrzymaniami oraz dużą wymianą pasażerów na krótkich trasach. Ponadto, w odróżnieniu od połączeń dalekobieżnych realizowanych przez PKP Intercity, pociągi regionalne obsługują również większą liczbę przystanków, na których nie ma czynnych kas biletowych lub automatów samoobsługowych, stąd częściej występują sytuacje, w których pasażer preferuje nabycie biletu po rozpoczęciu przejazdu.

Zgodnie ze wskazaną w poprzednim punkcie argumentacją, nie planuje się zakupu ani montażu automatów biletowych w pociągach – podał Andrzej Bittel.