Polski rynek nowych autobusów w 2024 roku. MAN wyprzedził Solarisa i został wiceliderem

Rozkład jazdy:

1. Jakie segmenty rynku autobusowego odnotowały największy wzrost sprzedaży w 2024 roku?
2. Które marki były liderami sprzedaży w poszczególnych segmentach autobusowych?
3. Jakie wsparcie unijne i krajowe programy finansowe wpłynęły na wyniki sprzedaży autobusów w 2024 roku?

Rynkowe podsumowanie

W grudniu 2024 roku przybyło w Polsce 259 nowych autobusów – o 1 więcej niż rok temu (+0,4% r/r) i o 54 więcej niż w listopadzie (26,3% m/m). To najwyższy wynik grudniowy od 2017 roku, kiedy zarejestrowano 357 pojazdów.

Dzięki jesiennej ofensywie rynek przekroczył na koniec roku granicę 2300 rejestracji i osiągnął najwyższy wynik od 2019 roku, kiedy mieliśmy 2479 egzemplarzy. Dla porównania, w całym 2023 roku sprzedano 1821 pojazdów, w 2022 r. 1140 szt., a rok wcześniej zaledwie 1362 szt. Jak widać na przestrzeni tych czterech lat, polski rynek autobusów cały czas rośnie i wyniki sprzed pandemii wydają się być w perspektywie roku 2025 jak najbardziej w naszym zasięgu. Mamy nadzieję na ich pobicie już w tym roku.

Autobusowy wzrost napędza przede wszystkim segment minibusów, gdzie liczba rejestracji wzrosła o 545 sztuk (+85,8% r/r)., co z jednej strony jak najbardziej cieszy, natomiast z drugiej wytwarza trochę sztuczne wrażenie prosperity. Należy pamiętać, ze są to najtańsze i zarazem najmniejsze pojazdy dostępne w sprzedaży, których wartość jest czasami kilkukrotnie mniejsza niż np. autobusów miejskich, który to segment zanotowano duży spadek w 2024 roku – o 239 sztuki (-28,2% r/r). Rynek staje się więc podzielony: niskobudżetowe minibusy osiągają świetne wyniki, podczas gdy sprzedaż większych, droższych pojazdów jest znacznie wolniejsza. Symbolicznym przykładem tej sytuacji jest piąta pozycja marki Ford, oferującej wyłącznie minibusy i to produkowane poza Polską.

Autobusowy grudzień

Ostatni miesiąc 2024 roku przyniósł autobusowemu rynkowi sprzedaż na poziomie 259 sztuk. To zarówno rezultat zdecydowanie lepszy niż miesiąc temu (+54 szt. / +26,3% m/m), jak i nieznacznie wyższy niż rok temu (+1 szt. / +0,3% r/r).), co pokazuje, że jesienne odbicie na autobusowym rynku trwało do końca roku i po słabych wynikach podczas tegorocznego lata, mieliśmy na koniec mocne przyspieszenie. Oby towarzyszyło ono rynkowi także w 2025 roku. Zeszłoroczny skumulowany wynik podniósł się do poziomu 2301 szt., czyli jest wyraźnie wyższy od poziomu uzyskanego rok wcześniej (+480 szt. / +26,4% r/r), co daje miesięczną średnią na poziomie 192 sztuk. Dla porównania w 2023 roku ten wskaźnik wynosił 152 szt., a w 2022 roku … zaledwie 95 sztuki, w 2021 roku – 114 w 2020 roku – 125. Przed pandemią odpowiednio w 2019 roku – 206 szt. i w 2018 r. – 226 szt. Te dane dają nadzieję na powrót sprzedaży na poziomie 200 sztuk miesięcznie w 2025 roku. Natomiast przed „hurra optymizmem” warto zobaczyć, jakie są dysproporcje pomiędzy poszczególnymi segmentami funkcjonalnymi:

• W grudniu segment MINI zanotował kolejny udany miesiąc, osiągając wynik 117 sztuk (+24,5% r/r), czyli sprzedaż tutaj była zdecydowanie wyższa niż w listopadzie (+38 szt./+48,1% m/m). Od początku roku zarejestrowano już 1 180 pojazdów w tym segmencie (+85,8% r/r), co czyni go pierwszą kategorią, która przekroczyła granicę tysiąca sztuk – wynik nieosiągalny w 2024 roku dla innych segmentów. Ranking marek w MINI segmencie zdominował Mercedes-Benz (811 rejestracje), choć po raz pierwszy musiał zmierzyć się z konkurencją ze strony Forda (163), który oferuje atrakcyjne finansowo minibusy Transit o pojemności 16+3 miejsc. Dzięki tak dobrej sprzedaży, segment MINI (z udziałem 51,3 % w całym rynku) wyraźnie zdetronizował segment miejski (1 180 do 609 sztuk), który wcześniej napędzał sprzedaż podczas pandemicznego kryzysu. Obecnie minibusy odzyskują strategiczną rolę w Polsce, choć ich niższa wartość nie ma tak dużego wpływu na łączną wartość rynku jak większe pojazdy. Głównymi programami wspierającymi ten segment są PFRON („Wyrównywanie różnic między regionami”) oraz Polski Ład. Najczęściej kupowanym modelem w 2024 roku był Mercedes-Benz Sprinter (804 sztuk).

• autobusy miejskie w grudniu zanotowały niższą sprzedaż niż w listopadzie – 87 sztuk, co oznacza spadek zarówno w porównaniu z poprzednim miesiącem o 4 szt. (-4,4% m/m), jak i zeszłym rokiem i to aż o 45 szt. (-34,1% r/r). Tym samym segment miejski spadł na drugie miejsce pod względem wolumenu za kategorią MINI osiągając wynik 609 sztuk (-239 szt.-28,2)

W rankingu marek w tej kategorii dominuje Solaris z wynikiem 242 sztuk, zmniejszając swój udział rynkowy do 39,9% w porównaniu do 2023 roku (46,3%). Najczęściej kupowanym modelem jest Solaris Urbino 12 (61 szt.) Obecny „dołek” w sprzedaży autobusów męskich wynika przede wszystkim z powolnego startu nowej perspektywy funduszy unijnych. Jej „boom” spodziewany jest w 2025, a przede wszystkim w 2026 roku – w ramach programu dotacyjnego ze środków KPO w formie konkursu NFOŚiGW pod nazwą „Zielony Transport Publiczny”. Od przyszłego roku zacznie też działać nowela ustawy o elektromobilności, która nakazuje miastom powyżej 100 tys. mieszkańców zakup tylko zeroemisyjnych autobusów. Zmiana prawa może doprowadzić do wzrostu zakupów pojazdów z silnikami diesla w 2025, a w dalszej perspektywie – pojazdów bezemisyjnych.

• kategoria międzymiastowa odnotowała w grudniu spadek i zarejestrowano trzy pojazdy wobec pięciu rok temu (-2 szt. / -40% r/r). To na tle wcześniejszych miesięcy, jak wrzesień (8 sztuk) czy sierpień (5 sztuk) pokazuje panujący tutaj cały czas niski wolumen i związane z tym okresowe znaczne spadki lub wzrosty sprzedaży. Skumulowana liczba rejestracji za rok 2024 wynosi 93 sztuki (+21 st. / +29,2% r/r), co jest rekordowym wynikiem dla tego segmentu. Dla porównania, w całym 2023 roku sprzedano 72 pojazdy, a w 2022 – tylko 33. Osiągnięcie poziomu bliskiego 100 sztuk to rewolucyjny zmiana dla tej kategorii.

Rozwój tego segmentu w najbliższych latach będzie wspierany przez unijne dofinansowanie. Do tej pory Centrum Unijnych Projektów Transportowych w ramach KPO sfinansowało zakup 521 autobusów, w tym 159 zeroemisyjnych, a kolejny nabór na 52 zeroemisyjne pojazdy ruszy w styczniu. Na chwilę obecną segment międzymiastowy korzysta głównie z kończącego się wsparcia z Polskiego Ładu. Głównym beneficjentem programu jest marka Iveco, która zdominowała rynek z wynikiem 61 rejestracji (65,6% udziału). Najczęściej kupowanym modelem w 2024 roku pozostaje Iveco Crossway 12 (37 sztuk).

• autobusy turystyczne jesienią utrzymały wysoki poziom sprzedaży, co odwraca wcześniejszy trend spadków po sezonie wakacyjnym. W sierpniu zarejestrowano 25 pojazdów, we wrześniu 26, w październiku 27, w listopadzie 20 sztuk, a w grudniu aż 45 (+21 szt. / +87,5% r/r. Razem daje skumulowany wynik za 2024 na poziomie 389 sztuk (+59,4% r/r), co znacząco przewyższa rezultat z 2023 roku (244 autokary) czy 2022 roku (75 sztuk). Rynek autokarowy przeżywa „odrodzenie”, choć pojawiły się tutaj nowe wyzwania, takie jak ograniczenia produkcyjne fabryk i wydłużone terminy dostaw. W efekcie boom sprzedażowy rozkłada się w czasie i obejmuje więcej marek. Rzutem na taśmę liderem rynku została ponownie marka Mercedes-Benz (76 rejestracji), która o jeden autokar wyprzedziła Irizar (75 rejestracji). Natomiast najpopularniejszym modelem w 2024 roku został Tourismo L (44 sztuki).

• autobusy szkolne pozostają jednym z najbardziej niszowych segmentów w Polsce. Do 2023 roku segment ten wspierał program „Kangur” realizowany przez NFOŚiGW, obecnie zastąpiony w niewielkim stopniu przez kończący też swój bieg „Polski Ład”. W grudniu do głosu doszedł najnowszy, lokalny program „Mazowsze autobusy szkolne” z dofinansowaniem na ponad 50 pojazdów. Dlatego w 2024 roku zarejestrowano aż 17 autobusów szkolnych, co oznacza wzrost o 240% r/r w porównaniu do 2023 roku, kiedy sprzedano ich tylko 5 sztuk. Liderem segmentu jest marka Isuzu.

Napędy alternatywne

W 2024 roku zarejestrowano w Polsce 433 autobusy z napędami alternatywnymi, co stanowi 19% całego rynku, czyli nieco więcej niż w listopadzie (17,8%), w październiku (16,5%) i we wrześniu (12,9%). Dla porównania – w 2023 roku zarejestrowano ich 585, co stanowiło wówczas 32,1% całego rynku, czyli mamy duży spadek, co wynika z mniejszej liczby zarejestrowanych autobusów miejskich. W zeszłym roku na ten wynik zapracował prawie wyłącznie segment miejski (plus siedem miejskich MINI, dwa autobusy szkolne oraz jeden międzymiastowy). W tym roku jest podobnie i to segment miejski stanowi 87,9% całej sumy. „Zielony napęd” dla całego rynku autobusów rozkłada się następująco:

• autobusy miejskie: 384 szt., w tym 200 zeroemisyjnych i 184 niskoemisyjne;
• autobusy międzymiastowe: 23 szt., w tym 5 zeroemisyjne i 18  niskoemisyjnych;
• minibusy: 26 szt., w tym 21 zeroemisyjnych i 5 niskoemisyjnych (CNG).

Łącznie – w skali całego rynku – na ogólną liczbę 433 „zielonych” autobusów mamy:

• 195 autobusów bateryjnych (BEV),
• 126 pojazdy napędzane CNG/LNG.
• 81 hybrydy
• 31 wodorowców (FCEV).

Najwięcej zeroemisyjnych i niskoemisyjnych pojazdów w 2024 roku dostarczyła firma Solaris (163).

Lista rankingowa marek

Grudzień przyniósł kolejne przetasowania na liście rankingowej autobusowych marek w Polsce. Liderem pod względem liczby zarejestrowanych autobusów od początku roku pozostaje Mercedes-Benz, który osiągnął wynik 937 pojazdów (+252 szt., +36,8% r/r). Marka zdecydowanie dominuje w kategorii MINI (poniżej 8 ton DMC), gdzie zarejestrowano 811 pojazdy. Aż 600 sztuk to zabudowy wykonane przez polskie firmy nadwoziowe, z czego najwięcej – 297 – wykonała firma Mercus. Mercedes radzi sobie także w segmencie autobusów turystycznych (76 szt.), natomiast w sektorze miejskim odnotował zdecydowanie skromniejszy wynik – 46 pojazdów. Udział rynkowy Mercedesa wynosi obecnie 40,7%, co stanowi wzrost w porównaniu z rokiem 2023 o 3,1 pkt proc.

Wiceliderem jest MAN, który wskoczył na pozycję wicelidera w grudniu – przysłowiowym rzutem na taśmę – wyprzedzając Solarisa. „Lew” osiągnął to dzięki dywersyfikacji swojej oferty oraz realizacji kontraktu dla krakowskiego oddziału Mobilis. MAN oferuje autobusy we wszystkich kategoriach: od MINI (88 szt. z zabudową Mercusa) przez miejskie (112 szt.) po turystyczne (68 szt.). Dzięki temu firma osiągnęła 275 rejestracji (+96 szt. / +53,6% r/r) i udział na poziomie 12% (+2,1 pkt proc. r/r).

Solaris, z powodu grudniowego przyspieszenia MAN, spadł na trzecią pozycję, co zdarzyło się po praz pierwszy od dłuższego czasu. Producent z Bolechowa działa wyłącznie w segmencie autobusów miejskich i powyżej 8 ton DMC. W tej kategorii Solaris jest liderem z wynikiem 242 sztuk, wyprzedzając MAN (187) i Mercedesa (126). Łączna liczba rejestracji była aż o 158 pojazdów mniejsza (-39,5% r/r) niż rok temu (400). Udział rynkowy Solarisa wynosi 10,5%, czyli zmalał o rekordowe 11,5 pkt proc. r/r.

Czwarte miejsce należy do marki Iveco, która w zasadzie powinna znaleźć się na podium, jednak CEPiK nie uwzględnia rejestracji pojazdów dla Wojska Polskiego czy Straży Pożarnej. Iveco w ubiegłym roku dostarczyło 55 pojazdów polskim żołnierzom, a podobną liczbę przekaże w bieżącym roku, co nie znajduje odzwierciedlenia w statystykach. Generalnie producent ten oferuje na naszym rynku szeroką gamę pojazdów, w tym minibusy (93 rejestracje), autobusy międzymiastowe (61) i turystyczne (37). Strategia ta przyniosła 202 rejestracje (+21 szt., +11,6% r/r) i udział rynkowy na poziomie 8,8% (-1,2 pkt proc. r/r).

Piąty jest Ford z wynikiem 163 rejestracji, za sprawą dynamicznego wejścia na rynek minibusów o pojemności 16+3 pasażerów. Boom na te tanie pojazdy spowodował, że firma, która rok temu nie zarejestrowała żadnego minibusu, przez moment znalazła się na podium. Warto przypomnieć, że Ford miał już wcześniej podobny „wyskok”, po którym nastąpił okres uśpienia. Obecnie obserwujemy kolejny okres aktywności – czas pokaże, na jak długo.

Polska produkcja

W 2024 r. zarejestrowano 383 autobusy „made in Poland”, co przekłada się na 16,6% udziału w całym rynku, co oznacza, że zmniejszył się on od listopada, gdy wskaźnik ten wynosił 17%. Dla porównania, w 2023 roku udział krajowej produkcji wyniósł 36,6%, a w 2022 r. aż 48% – dziś trudno w to uwierzyć.

Obecny rezultat wynika głównie ze wzrostu sprzedaży autobusów MINI, międzymiastowych i turystycznych, które są produkowane przede wszystkim poza Polską. Warto jednak zaznaczyć, że w kategorii MINI prężnie działają polskie firmy zabudowujące, takie jak Mercus, Auto-Cuby, Bus-Center, Warmiaki, CMS Auto, BusFactory, Polster, MMI, Carpol, Eurobus, Bus Perfect, PC Invest, Automet, SprintCar, Acbus i inne.

Uwzględniając ich działalność, wskaźnik krajowego pochodzenia rejestrowanych autobusów wynosi ponad 2/3. Oznacza to, że na każde 10 sprzedawanych w Polsce autobusów, blisko 7 jest produkowanych lub zabudowywanych w naszym kraju. W porównaniu do rynku pojazdów osobowych czy ciężarowych to bardzo dobry wynik, z którego możemy być dumni.

Statystyczna oferta

Przedstawiona analiza to tylko fragment autobusowych danych, jakie na bieżąco zbiera firma „JMK analizy rynku transportowego”. Zapraszamy do zamawiania poszerzonych opracowań na temat całego transportowego rynku w Polsce.

W artykule powyżej wykorzystano m.in. dane z raportu o przetargach na zakup nowych autobusów miejskich, który kosztuje u nas 300 PLN netto miesięcznie i jest aktualizowany on-line. To nie wszystko. Na rok 2025 przygotowaliśmy szeroki zbiór transportowych opracowań, w tym m.in.:

•  comiesięczne analizy rejestracji nowych i używanych autobusów w Polsce;
• kwartalne analizy produkcji nowych autobusów w Polsce;
•  analizy on-line przetargów na zakup nowych autobusów miejskich oraz międzymiastowych, MINI i turystycznych;
• analizy on-line przetargów na obsługę miejskich linii autobusowych;
• analizy on-line przetargów na obsługę lokalnych i międzymiastowych linii autobusowych.

Wykonujemy również transportowe opracowania pod konkretne potrzeby. Jesteś zainteresowany? Napisz na [email protected] lub zadzwoń 506 03 71 71, a otrzymasz szczegółową wycenę swojego projektu. Do usłyszenia!