Jeżeli ta nowela wejdzie w życie, mamy 7 tys. autobusów do wymiany. W miastach >100 tys.

Spis treści:

1. Jakie są główne założenia nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców?
2. Ile dodatkowych kosztów rocznie będą ponosić miasta w związku z wymianą floty autobusów spalinowych na zeroemisyjne?
3. Ile czasu przewiduje nowelizacja na pełną wymianę floty autobusów spalinowych na zeroemisyjne w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców?

Znamy OSR

Projekt nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, który nakłada obowiązek utworzenia stref czystego transportu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców w przypadku przekroczenia dopuszczalnego poziomu NO2 oraz nabywania przez te miasta, Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię oraz podmioty dokonujące przewozów na tym obszarze wyłącznie pojazdów zeroemisyjnych, trafił do konsultacji.

Dzięki temu poznaliśmy oceny skutków regulacji (OSR) do tego projektu, gdzie mamy następujące założenia:

• Na terenie miast ponad z 100 tys. mieszkańców oraz Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej użytkuje się ok. 80% autobusów miejskich w skali kraju.

• Według stanu na koniec czerwca 2023 r., w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców było łącznie 8248 autobusów, w tym 661 autobusów elektrycznych oraz 223 trolejbusów.

• Według szacunków, wymianie miałoby podlegać 7.364 autobusów.

• Całkowita różnica w kosztach pomiędzy zakupem autobusów spalinowych oraz zasilanych paliwami alternatywnymi wynosi około 14,7 mld zł.

• Oznacza to dodatkowe koszty związane z wymianą floty na zeroemisyjną w stosunku do spalinowej dla zobowiązanych miast, w kwocie 920 mln zł rocznie.

• Zastąpienie floty autobusów spalinowych – autobusami elektrycznymi i wodorowymi w miastach z ponad 100-tys. mieszkańców i w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii zajmie 15-16 lat i będzie kosztować 25,7 mld zł.

-„Przyjęto cenę autobusów zeroemisyjnych na poziomie 3,5 mln zł netto sztuka oraz 1,5 mln zł netto w przypadku spalinowych odpowiedników.  Biorąc pod uwagę naturalne tempo wymiany floty oraz koszty, zastąpienie całej pozostałej floty autobusów spalinowych będzie wiązać się z wydatkami w kwocie rzędu 25,7 mld zł oraz zajmie 15-16 lat” – czytamy w załączniku do OSR.

Obowiązek wymiany flot

Projektowane zmiany zakładają rezygnację z progu udziału autobusów zeroemisyjnych lub napędzanych biometanem we flocie użytkowanych autobusów (co najmniej 20%, a docelowo w 2028 r. na poziomie 30%), wykorzystywanych do świadczenia lub zlecania świadczenia usługi komunikacji miejskiej na obszarze jednostki samorządu terytorialnego.

Ponadto jednostki zobowiązane do zakupu autobusów elektrycznych i wodorowych zostaną zwolnione z obowiązku opracowywania analizy kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem, przy świadczeniu usług komunikacji miejskiej, autobusów zeroemisyjnych oraz innych środków transportu.

Projekt uchyla także przepis epizodyczny, który nakłada na jednostki samorządu terytorialnego z wyłączeniem gmin i powiatów, których liczba mieszkańców nie przekracza 50 tys., obowiązek wykonywania i zlecania wykonania zadań publicznych z zapewnieniem odpowiedniego udziału pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym ze względu na niewielki stopień realizacji tych zadań.

Jak stwierdza się w uzasadnieniu, nałożone w 2018 r. obowiązki nie są realizowane ze względu na wysoki koszt zakupu i eksploatacji pojazdów nisko- i zeroemisyjnych, który w wielu przypadkach przekracza możliwości budżetowe jednostek samorządu terytorialnego oraz podmiotów.

„W kontekście efektywnego wdrażania elektromobilności, powyższa zmiana podyktowana jest również tym, że największe wyzwania związane z redukcją emisji z transportu dotyczą miast powyżej 100 000 mieszkańców, gdyż na ich terenie użytkuje się około 80% floty autobusów miejskich w skali całego kraju. Zatem, uzasadnienie znajduje wprowadzenie obowiązku nabywania wyłącznie autobusów lub trolejbusów zeroemisyjnych w miastach powyżej 100 000 mieszkańców oraz w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii” – podsumowało MKiŚ.

Plus strefy

„W projekcie ustawy proponuje się wprowadzenie przepisów mających na celu m.in. wprowadzenie obowiązku ustanawiania stref czystego transportu w miastach liczących powyżej 100 000 mieszkańców w przypadku przekroczenia poziomu dopuszczalnego NO2” – czytamy w uzasadnieniu.

Zgodnie z wynikami klasyfikacji stref, w których dokonywana jest ocena jakości powietrza w roku ubiegłym, przekroczenie poziomu NO2 zaobserwowano w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Katowicach. Miasta ta będą miały pół roku na wprowadzenie SCT od przekazania przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska pierwszego sprawozdania, zawierającego informację o przekroczeniu norm.

W Ocenie Skutków Regulacji ministerstwo klimatu zaznacza, że wprowadzenie tych przepisów realizuje dwa tzw. kamienie milowe – warunki wypłat pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy. Są to kamień milowy E1G: „Wejście w życie ustawy wprowadzającej obowiązek zakupu tylko niskoemisyjnych i zeroemisyjnych autobusów w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców począwszy od 2025 r.”, oraz kamień milowy E1L dla części pożyczkowej KPO: „Wejście w życie aktu prawnego wprowadzającego obowiązek tworzenia stref niskoemisyjnych dla wybranych najbardziej zanieczyszczonych miast”. Jak podkreśla się w OSR, terminy realizacji obu tych kamieni już upłynęły.

I na koniec garść informacji technicznych:

• Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu: MKiŚ
• Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu: Krzysztof Bolesta Sekretarz Stanu
• Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM: MKiŚ
• Planowany termin przyjęcia projektu przez RM: IV kwartał 2024 r.

Więcej na https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-elektromobilnosci-i-paliwach-alternatywnych-oraz-niektorych-innych-ustaw5