Rowerowe kaski pokryte skórą lub tkaniną są niebezpieczne

Dostępne na rynku kaski pokryte tkaninami lub skórą są z pewnością bardzo ładne i „dezajnerskie”, ale czy zapewniają one bezpieczeństwo? A może są bardziej niebezpieczne niż inne rodzaje kasków rowerowych? Niestety dokładne spojrzenie na problem urazów głowy każe nam odradzać nakładanie i kupowanie takich kasków –jeśli już chcecie sobie kupić jakiś kask to niech to będzie standardowy model –pisze Adam Łaczek z ibikekrakow.com

Jedną z istotnych zalet kasków rowerowych jest ich … śliskość. Jeśli masz na głowie kask i uderzasz nią w asfalt, który nigdy nie jest gładką powierzchnią, to z pewnością lepiej gdy Twój kask się po nim ślizga, a nie hamuje, bo hamowanie jest groźne dla naszej szyi. Większość poważnych urazów głowy to wynik działania tzw. przyśpieszeń kątowych lub obrotowych (rotacyjnych), co prowadzi do m.in. rozlanych uszkodzeń aksonalnych (diffuse axonal injury –DAI) i krwiaka podtwardówkowego (subdural haematoma SDH). Są to najczęstsze urazy mózgu poniesione przez ofiary wypadków drogowych,które powodują śmierć lub przewlekłą niepełnosprawność intelektualną. Drobne urazy są zwykle wynikiem przyspieszenia liniowego: bezpośredniego uderzenia bez żadnej rotacji –tradycyjne kaski mogą tu dać trochę korzyści poprzez zmniejszenie i rozproszenie takich uderzeń.

„Wstrząsy liniowe powodują jedynie lokalne (zogniskowane) urazy w punkcie uderzenia. Te urazy mózgu są wynikiem odkształcenia czaszki (z- lub bez pęknięcia) i stwierdzono, że są głównie powierzchowne. Uderzenie wywołuje fale uderzeniowe, przemieszczające się w tę i z powrotem w mózgu. Holbourn zauważył, że te fale uderzeniowe mają charakter nieurazowy i nie powodują trwałego przemieszczenia tkanki mózgowej. Stwierdzono, że gwałtowny obrót głowy jest przyczyną najcięższych rozległych urazów mózgu, takich, jak, wylewy wewnątrzczaszkowe i podoponowe, udary. Gdy zostają uwolnione siły obrotowe, występuje zmiana prędkości kątowej pomiędzy mózgiem a czaszką. To skutkuje rozległymi naprężeniami ścinającymi, które mogą przemieszczenie tkanki w całym mózgu. Nieregularny kształt czaszki sprawia, że niektóre części mózgu są uszkadzane bardziej, niż inne”.

Nowoczesne kaski rowerowe są testowane tylko na uderzenia liniowe i zapewniają niewielką ochronę przed przyśpieszeniami obrotowymi. W testach kaski spuszcza się na płaską lub lekko zaokrągloną powierzchnię mniej więcej z wysokości na jakiej znajduje się głowa pieszego lub rowerzysty. Kaski są testowane jedynie na uderzenia w ich czubek –nie na uderzenia z przodu, z boku czy z tyłu kasku. Rowerowe „hełmy”nie są też testowane na uderzenia skośne, czy pod kątem, a to te które występują najczęściej.

„Badanie hełmów na udar –upadek swobodny:
Kowadło płaskie –zrzut z 2,0m –Prędkość przy uderzeniu –14 mph (22,5 km/h)
Kowadło półkuliste –zrzut z 1,2m –Prędkość przy uderzeniu –11 mph (17,7 km/h).
Forma głowy jest wyposażona w akcelerometr, mierzący przyspieszenia w środku formy.
Gdy hełm działa dobrze, przyśpieszenia są niskie –poniżej 200, a w lepszych hełmach –poniżej 150. Jeśli przyśpieszenie przekracza 300, hełm nie otrzymuje certyfikatu.

A. Szczytowe przyspieszenie liniowe
B. AIS stopień urazu głowy
C. Interpretacja urazu
D. Przybliżone prawdopodobieństwo zgonu
A: <50 g B:0 C:Brak urazu D:0.0%
A:50 –100 g B:1 C:‘Drobny’uraz D:0.0%
A:100 –150 g B:2 C:‘Średni’uraz D:0.1 –0.4%
A:150 –200 g B:3 C:‘Poważny’uraz D:0.8 –2.1%
A:200 –250 g B:4 C:‘Ciężki’uraz D:7.9 –10.6%
A:250 –300 g B:5 C:‘Krytyczny’ D:53.1 –58.4%
A:>300 g B:6 C:‘Nieprzeżywalny’ D:(Maximum) >58.4%”

Kaski nie są testowane przy użyciu czegokolwiek, co przypomina ludzkie ciało, czy przeciążenia jakie występują gdy ważące wiele kilogramów ciało przytwierdzone do kasku uderzy w samochód. Istnieją nawet badania, które sugerują, że ryzyko urazu „obrotowego”jest wyższe jeśli założymy na głowę kask.

Innymi słowy, nawet przy niskiej prędkości siły boczne mogą być konwertowane do bardziej niebezpiecznych sił obrotowych. Obrażenia te zazwyczaj stanowią bardzo niewielką część obrażeń jakich doznają rowerzyści, ale mogą one stanowić dużą część obrażeń z poważnymi, długoterminowymi konsekwencjami.

„Eksperymenty z zastosowaniem formy głowy w hełmie
Zamiast bardziej realistycznych testów z zastosowaniem manekinów, TRL (Transport Research Lab.) testowało formy głowy z nałożonym hełmem, uderzające w kowadło o szorstkiej nawierzchni pod kątem 15 stopni i prędkości 8.5 m/s (30.6 km/hr). Zarejestrowane przyspieszenia kątowe dla hełmu na rozmiar głowy 54 cm wyniosły od 3,000 do 8,500 rads/s2. Jednak przy hełmie dla głowy rozmiaru 57 cm przekraczały 10,000 rads/s2 i wzrastały do poziomu 20,000 rad/s2. Raport PPR213 wyjaśnia, że jest to poziom, przy którym należy się spodziewać 35% –50% ryzyka poważnego urazu AIS3+. Ten dowód pozwolił na wyciągnięcie wniosku, że urazy od tego rodzaju uderzenia są spowodowane raczej rotacją, niż uderzeniami liniowymi. Inaczej mówiąc, dla prędkości uderzenia 30 km/h Raport PPR213 wykazuje, że noszący hełmy mogą być narażeni o 35-50% BARDZIEJ na poważne urazy głowy z powodu przyspieszeń rotacyjnych. Testy z zastosowaniem manekinów dały nawet jeszcze bardziej przerażające wyniki. Manekiny w hełmach rowerowych uzyskiwały przyspieszenia rotacyjne 58,000 rad/s2 (sześciokrotnie przekraczające wartość dla potencjalnego śmiertelnego urazu mózgu) w testach symulujących wyrzucenie nad kierownicą przy prędkości 45 km/h. Hełmy motocyklowe działały znacznie lepiej, wytwarzając jedynie połowę wartości przyspieszeń obrotowych (30,000 rads/s2), zmierzonych dla manekinów noszących hełmy rowerowe.

Eksperymenty z zastosowaniem manekinów bez hełmów
Badacze holenderscy zmierzyli przyspieszenia udarowe u manekina bez hełmu –pieszego i rowerzysty, uderzonego przez urządzenie symulujące przód samochodu.
Wyniki zastosowano do stworzenia matematycznej symulacji kinematyki. Wykazano, że miejscem pierwotnego uderzenia są nogi, biodra, ramiona, a w końcu –głowa. Z powodu
większego rozmiaru i dodanej masy, hełm prawdopodobnie uderza wcześniej i z większą siłą oraz większym momentem obrotowym, niż głowa bez nakrycia. W badaniu holenderskim sprawdzono dwie prędkości –40 i 30 km/h. Maksymalne przyspieszenie dla głowy wyniosło
średnio 2033 i 1026 m/s2, dla odpowiednio, 40 i 30 km/h;współczynnik urazu głowy (HIC) wyniósł 2556 i 548. To badanie wykazuje jasno korzyści płynące z redukcji prędkości uderzeń pojazdów, czyli z zastosowania uspokojenia ruchu i egzekwowania ograniczeń prędkości.”

Producent kasków Giro, wykonał we wczesnych latach 90 XX wieku serię kasków z miękką skorupą. Zostały one wycofane z rynku, ponieważ m.in. zwiększyły ryzyko urazu szyi i uszkodzenia mózgu spowodowane przez zdzieranie materiału na asfalcie. Szwedzka firma o nazwie MIPS opracowała nowy rodzaj hełmu z cienką warstwą cieczy między dwiema warstwami powłoki stworzonych w celu zmniejszenia działania uderzeń rotacyjnych. Zewnętrzna powłoka obraca się nieco pod wpływem uderzenia. Niestety nawet te istniejące kaski nie dają zbyt wiele. Innym rozwiązaniem redukującym urazy skrętne jest Hełm Phillipsa (Dr Ken Phillips jest doradcą medycznym w przemyśle farmaceutycznym i specjalizuje się w psychoterapii).

Phillips Head Protection System (PHPS) ma na celu poprawę skuteczności hełmów chroniących przed urazami w wypadkach motocyklowych, wypadkach przy pracy, upadkach i przy uprawianiu sportów.
PHPS ulepsza tradycyjny hełm przez dodanie elastycznej membrany poślizgowej pokrytej smarem na skorupie hełmu. Środek poślizgowy i elastyczność membrany PHPS zmniejsza siły skrętne przy wypadku.

Nie znalazłem żadnych informacji o tym czy te nowe –pokryte tkaniną czy skórką –kaski są przetestowane i przystosowane do uderzeń rotacyjnych. Lądowanie na asfalcie –niezależnie od prędkości – jest jak lądowanie na papierze ściernym. Kask powinien być śliski. Nawet jeśli te tkaninowe okrycia kasków są łatwo zdejmowane to z pewnością wydają się być one niepotrzebnym czynnikiem ryzyka zwiększającym szansę na uraz rotacyjny głowy na asfalcie. Typowe kaski rowerowe mają gładką, błyszczącą powierzchnie nie dla uzyskania „sportowego”wyglądu, ale po to by zapobiec tarciu podczas upadku. Jeśli to tarcie jednak wystąpi to można nawet złamać sobie kark. Kaski z pokryciem tkaninowym są może i modne, ale jednocześnie niebezpieczne. W ten sposób moda likwiduje jeden z podstawowych aspektów bezpieczeństwa kasków.

Cytaty: Marek Utkin
Tekst na podstawie wpisu „Yakkay viva helmets”
foto: prezentacja Marka Utkina

Źródło: http://ibikekrakow.com/2012/01/25/rowerowe-kaski-pokryte-skora-lub-tkanina-sa-niebezpieczne/