Holandia – bezlitosna walka z nadmierną prędkością

Holandia jest uznawana za jeden ze wzorcowych krajów pod względem bezpieczeństwa ruchu drogowego. Wskazują na to także statystyki, np. liczba zabitych w wypadkach w przeliczeniu na milion mieszkańców jest jedna z najniższych w UE. Jednym z filarów tego wyniku jest bezlitosna walka z nadmierną prędkością u kierowców, a jej zakres może wprawić Polaków w osłupienie –pisze Adam Łaczek na I bike Kraków

Holenderski system kar to prawdziwy labirynt. Kierowca nie jest w stanie zapamiętać jaki mandat dostanie za swoje zachowanie: jest kilka kategorii dróg, a w każdej obowiązuje inny taryfikator. Za to samo przekroczenie obowiązującej prędkości inaczej zapłacimy w strefie Tempo 30, w obszarze zabudowanym, poza nim, czy na autostradzie. Inny taryfikator jest np. wtedy, gdy na drodze prowadzone są jakieś roboty drogowe. Co więcej wysokość mandatu różni się w zależności od tego, czy jedziemy samochodem osobowym, autobusem/ciężarówką/osobówką z przyczepą, skuterem/motocyklem, czy traktorem/pojazdem wolnobieżnym.

Fotoradary
Przy pomiarze fotoradarem błąd pomiaru wynosi 3 km/h, stąd taryfikator zaczyna się od przekroczenia o 4 km/h. Przy prędkościach powyżej 100 km/h błąd pomiaru wynosi 3% przekroczenia prędkości.

Punkty karne
W przeciwieństwie do Polski punkty obowiązują tylko młodych kierowców: do 5 lat posiadania prawa jazdy. Za każde przekroczenie prędkości powyżej 30 km/h jest 1 punkt i jeśli uzbieramy ich 3 przez 5 lat to od nowa musimy przejść egzaminy, by udowodnić, że umiemy już jeździć odpowiedzialnie. Nie oznacza to jednak, że kierowcy z dłuższym stażem mogą spać spokojnie, ale o tym za chwilę.

Zwykły mandat
Przy przekroczeniu prędkości od 4 do 30 km/h mandat nakłada policjant. Wyjątek stanowią autostrady, gdzie mandat można nałożyć za przekroczenie prędkości od 1 do 40 km/h. Autostrady jednak w poniższym zestawieniu dla samochodów osobowych pomijam koncentrując się na miejscach gdzie pojawić się mogą piesi i rowerzyści.

Wszystkie kwoty w EUR

Ściąganie mandatów
Tym zajmuje się CJIB: Centralna Agencja ds. ściągania mandatów. Obowiązują 2 upomnienia: pierwsze (po 6 tygodniach) kończy się grzywną powiększoną o 25 %, a drugie upomnienie skutkuje podniesieniem grzywny o 50%. Jeśli oba upomnienia nic nie dały, CJIB będzie starał się odnaleźć numer konta bankowego, a jeśli go znajdzie, to bank otrzyma od prokuratora zlecenie przeniesienia należnej kwoty na rachunek CJIB. Kosztami wszystkiego zostanie obciążony ukarany kierowca, a o całej sytuacji dowie się z osobnego pisma. Jeśli konto bankowe się nie znajdzie, to prokurator może wydać nakaz egzekucji, by należna kwota została odzyskana ze wszystkich dóbr, dochodów lub majątku należącego do zainteresowanej osoby. Koszty egzekucji także zapłaci osoba, która nie chciała zapłacić mandatu. Jeśli mimo wszystko nie udało się odzyskać pieniędzy należnych za mandat, to w grę wchodzą następujące środki:
– zawieszenie prawa jazdy,
– zatrzymanie pojazdu,
– zatrzymanie osoby, która nie opłaciła mandatu.

>30 km/h = prokurator
Jeśli (poza autostradami) przekroczyłeś dozwoloną prędkość o więcej niż 30 km/h, to Twoją sprawą zajmie się sąd i prokurator. Warto zaznaczyć, że choć sprawa jest już poważna to traktują Cię odpowiednio do wagi czynu: nikt nie poniża kierowcy każąc się rozebrać do majtek, czy przetrzymując przez noc w areszcie. Jeśli złapał Cię fotoradar, to masz 14 dni na podanie danych kierowcy, który prowadził lub kogoś komu sprzedałeś samochód. Potem prokurator proponuje Ci ugodę: przy pierwszym razie wg taryfikatora, przy kolejnych kara idzie w górę stosownie do sytuacji. Propozycja prokuratora nie może zawierać kary pozbawienia wolności. Jeśli nie przyjmiesz ugody sprawa trafia do sądu. Jeśli kierowca unika odpowiadania na ugodę sądową to prokurator wydaje nakaz aresztowania, ale nie w celu wsadzenia do więzienia, ale w celu zapewnienia, że propozycja wyroku jest znana oskarżonemu. Wszystko jest proste jeśli znają Twój adres, jeśli nie, to wpisują Cię do odpowiedniego rejestru i nieprzyjemny incydent możesz mieć np. na lotnisku. Jeśli nie przyjmiesz ugody, to sprawia trafia do sądu. Jeśli wyrok-grzywna się uprawomocni –CJIB wysyła Ci o tym informację, a jeśli nie dokonasz wpłaty w odpowiednim okresie –przysyłane są upomnienia, których zignorwanie grozi ściągnięciem pieniędzy z konta, licytacją, czy nawet karą więzienia, gdzie grzywna przeliczana jest na odpowiednią ilość dni aresztu –wszystko wg scenariusza podobnego do opisanego wcześniej. Płatność w ratach nie jest dozwolona. Na autostradzie też “czeka nas prokurator”, ale dopiero jak przekroczymy dozwoloną prędkość o więcej niż 40 km/h.

Utrata prawa jazdy
System punktów karnych obowiązuje tylko świeżych kierowców, jednak nawet starszy stażem kierowca może stracić „prawko”, jeśli przekroczy dozwolona prędkość o ponad 30km/h. Przy przekroczeniu o 30-50 km/h prokurator możne nam odebrać prawo jazdy np. przy recydywie, a jeśli przekroczenie jest większe niż 50km/h, to prokurator jest zobligowany do odebrania nam prawa jazdy. Na jaki czas? Nie ma na to algorytmu, czy taryfikatora. To zależy od wielu czynników, m.in. warunków recydywy. Zazwyczaj jest to kilka miesięcy, ale w skrajnych warunkach może to być nawet kilka lat.

Taryfikator dla samochodów osobowych:

Tu możemy stracić prawo jazdy np. w przypadku recydywy.

Tu tracimy prawo jazdy obligatoryjnie. Stawki grzywien należy przyjmować orientacyjnie, bo obowiązują one jedynie przy jednostkowych przypadkach łamania ograniczeń prędkości, przy recydywie kwoty te idą w górę.
* –nie ma standardowej kwoty proponowanej przez prokuratora. Wszystkie kwoty w EUR

Cały taryfikator jest bardziej skomplikowany. Motocyklista, czy motorowerzysta straci prawo jazdy obligatoryjnie już od przekroczenia powyżej 30 km/h, a w strefie Tempo 30 kierowca ciężarówki/autobusu może stracić prawo jazdy już przy przekroczeniu dozwolonej prędkości o 23 km/h. Holenderski taryfikator wyróżnia się także tym, że jest regularnie (corocznie) aktualizowany.

Alkohol a prędkość
Ciekawie wypada porównanie kar za nieprzepisową prędkość z karami za jazdę po spożyciu alkoholu. Pijany rowerzysta otrzyma mandat w wysokości 130 EUR, co można porównać z niewielkim przekroczeniem dozwolonej prędkości. Kara dla pijanych kierowców jest już duża, ale w przedziale 0,5 –1,3 ‰alkoholu we krwi odpowiada karze za przekroczenie prędkości o ok. 30-55 km/h w obszarze zabudowanym. Widać zatem, że w Polsce jesteśmy fetyszystami: przeszacowujemy znaczenie alkoholu i nie przywiązujemy wystarczającej uwagi do nadmiernej prędkości.

Porównanie mandatów przygotowałem na podstawie danych rankingu opracowanym przez redakcję Forsal.pl na podstawie danych Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ, GUS-u i Eurostatu Holandia (3270 EUR brutto), Polska (868 EUR brutto) i kursu EUR 4,11.

Mandaty Holenderskie podzieliłem przez różnicę w zarobkach i pomnożyłem przez kurs EUR i w ten sposób wyszedł mi taryfikator w złotówkach skrojony na polskie warunki.

Wszystkie stawki w PLN.
Jak widać po uwzględnieniu różnic w zarobkach stawki mandatów w Polsce są nawet kilkakrotnie niższe i nikt u nas nie traci prawa jazdy.

To nie pierwszy tekst z cyklu o prawie dot. przekraczania prędkości:
Szwecja –pirat drogowy łatwo straci prawo jazdy
Finlandia –piraci drogowi płacą mandat wg swoich zarobków i stracą prawo jazdy
Niemcy –mandaty jak w Polsce, ale łatwo stracić prawo jazdy
Szwajcaria –piekło dla piratów drogowych 
Norwegia: srogie kary za przekraczanie dozwolonej prędkości

Na tle tych państw jasno widać, że jesteśmy na tle UE wyjątkowo pobłażliwi dla przekraczania prędkości, co przekłada się na wyjątkowo dużą śmiertelność na naszych drogach.

foto: CC BYcelesteh, FaceMePLS

Źródło: http://ibikekrakow.com/2013/01/15/holandia-bezlitosna-walka-z-nadmierna-predkoscia/