Związek kontrolerów o cięciach PAŻP: Niebezpieczna gra

Zdaniem związkowców, przekazywane w ostatnich dniach przez PAŻP informacje na temat kontrolerów są niezgodnych ze stanem faktycznym i mają za celu przekierowanie uwagi mediów i opinii publicznej z kluczowego problemu, jakim jest zachowanie bezpieczeństwa na polskim niebie. Ich zdaniem PAŻP tnie budżet i oszczędza przede wszystkim na pracownikach, obniżający im pensje i wprowadzając jednostanowiskowe dyżury, co z kolei może mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu lotniczego.

Zdaniem PAŻP

W 2019 roku PAŻP zanotowała zysk netto na poziomie blisko 6,8 mln zł, a przychody ze sprzedaży w 2019 r. wyniosły 951,3 mln zł.

-„Pandemia i gigantyczny spadek ruchu lotniczego zmusiły Agencję to podjęcia działań zapewniających płynność finansową i dostosowanie personelu do potrzeb rynku lotniczego z zachowaniem najwyższego poziomu bezpieczeństwa” – powiedział Janiszewski w rozmowie z PAP.

Wskazał, że przez cały 2020 r. prowadzone były działania, które miały na celu zapewnienie gospodarności i racjonalności w wydatkowaniu pieniędzy. Efektem tego będzie wynik brutto na poziomie około minus 360 mln zł. „Strata, jaką mamy w przychodach za 2020 rok to ponad 703 mln zł, czyli około 60 proc. budżetu całościowo rocznego Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej” – powiedział Janiszewski. Zastrzegł, że wyniki te są przed audytem.

Szef PAŻP wskazał, że w ub.r. wprowadził optymalizację kosztów. Przyznał, że Agencja utrzymywała się także z oszczędności, jakie miała na kontach, gdy przez pewien moment nie było żadnego przychodu, ponieważ nastąpiła prolongata spłat przez linie lotnicze, które praktycznie do listopada nie płaciły.

Janiszewski wskazał, że poziom ruchu lotniczego w polskiej przestrzeni powietrznej przypomina swoimi liczbami ten z roku 2004.

-„Jak był lockdown i nie było ruchu lotniczego, mimo wszystko musieliśmy zapewnić służbę ruchu lotniczego na każdym z 15 polskich lotnisk. Jako przykład podam, że na koniec 2006 roku PAŻP zatrudniał 385 kontrolerów, a na koniec 2020 r. ponad 600 kontrolerów. Koszty utrzymania w stosunku do przychodów są dwukrotnie wyższe” – powiedział. Podkreślił, że PAŻP ma obowiązek zapewnienia tej służby 24 godziny na dobę.

Szef Agencji przyznał, że koronawirus i spadek ruchu lotniczego wymusił na Agencji dostosowanie liczby kontrolerów pełniących służbę do aktualnego poziomu ruchu w przestrzeni powietrznej. „Średnio mogliśmy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa obniżyć poziom personelu o około 25 proc. na każdej wierzy, przy spadku ruchu lotniczego średnio 60-70 proc., a w lockdownie nawet 90 proc.” – przekazał. Jednocześnie zapewnił, że optymalizacja kosztów odbywa się z „zachowaniem najwyższego poziomu bezpieczeństwa, który dla mnie jest najważniejsze i nie do podważenia”.

Jak mówił, w wyniku optymalizacji kosztów – zarówno po stronie inwestycyjnej, jak i personelu operacyjnego, czyli potencjalnych oszczędności na wynagrodzeniach – w 2020 roku Agencja zaoszczędziła prawie 200 mln zł i tyle samo chce uzyskać w 2021 r. „W 2020 r. zaoszczędziliśmy na wynagrodzeniach poprzez zastosowanie przestojów, zmniejszenia liczby obsady pracowników, po to, aby zmniejszyć ryzyko transmisji koronawirusa na salach operacyjnych, wprowadziliśmy podział ludzi na grupy” – wyliczał.

Jak mówił, w ramach obowiązującego regulaminu wynagradzania, szef PAŻP wprowadził spadek tzw. kwoty bazowej z 8,5 tys. na 6,5 tys. zł. „Średnie wynagrodzenie brutto kontrolerów ruchu lotniczego zatrudnionych w PAŻP, czyli 617 osób, spadło z 38 388 złotych w 2019 r. do 32 576 zł w roku 2020. To są jak najmniej dotkliwe działania, w celu przede wszystkim utrzymania miejsc pracy u wysoko wykwalifikowanego personelu” – powiedział. Jak dodał, wprowadzona została minimalna kwota pensji, poniżej której nie może dokonywać obniżki, tym minimum jest 5 331 zł brutto. Janiszewski przyznał, że zarobki miesięczne kontrolerów pracujących w Warszawie (na stanowiskach w służbie kontroli obszaru, zbliżania i na wieży) są wyższe niż w pozostałych ośrodkach w kraju i średnio wynoszą 45 733 zł brutto miesięcznie (w 2019: 54 789 zł).

Jak przekazał szef PAŻP, najwyższe wynagrodzenie miesięczne w 2020 r. wyniosło 107 156 zł brutto; wynagrodzenie za dyżur w weekend – 5 tys. zł brutto; a nagroda jubileuszowa 269 472 zł brutto. Siedmioro pracowników PAŻP (z grupy kontrolerów ruchu lotniczego) w 2020 r. osiągnęło zarobki roczne przekraczające 1 mln zł, a rekordzista w ujęciu rocznym zarobił 1 285 872 zł brutto.

Zdaniem Związków

Teraz prezentujemy list otwarty Związku Zawodowego Kontrolerów Ruchu Lotniczego (ZZKRL) dt. pojawiających się w ostatnich dniach informacji przekazywanych przez kierownictwo Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (PAŻP).

-„(..)Chcielibyśmy przedstawić fakty potwierdzające, że stanowisko PAŻP nie jest zgodne z aktualnym stanem. Poniższe zdarzenia miały miejsce w ostatnich kilkunastu miesiącach:

– Związki Zawodowe od samego początku pandemii zdawały sobie sprawę z trudnej sytuacji, jaka spotkała branżę lotniczą. W związku z tym wystosowały niejedną propozycję porozumienia do p.o. Prezesa PAŻP, mającą na celu: obniżenie wynagrodzenia pracowników, w tym kontrolerów ruchu lotniczego.

– Wyliczona i przedstawiona na początku pandemii w 2020 roku związkom przez p.o. Prezesa PAŻP konieczna wysokość obniżek wynosiła: 13.233.000zł miesięcznie, wspólna propozycja przedstawiona przez wszystkie 14 Związków Zawodowych, zgodnie z wyliczeniem sporządzonym przez PAŻP dawała podobną kwotę: 11.133.000zł i jednocześnie postulowała dodanie 35.000.000zł oszczędności z funduszu nagród, którym indywidualnie dysponuje p.o. Prezes.

– Przytoczone powyżej kwoty przedstawione przez związki, Agencja mogła oszczędzać już od maja 2020 roku. Porozumienie stron mogło obowiązywać nawet przez okres 3 lat i miało być modyfikowane co 3 miesiące, odpowiadając na potrzeby danego okresu. Z początkiem pandemii, nikt nie był w stanie przewidzieć kolejnych etapów jej rozwoju.

– Propozycja nie została przyjęta. P.o. Prezesa nie podpisał porozumienia, powołując się m.in. na bezwzględną konieczność utrzymania wspomnianego funduszu nagród w wysokości 35.000.000zł.

– Zamiast zdecydowania się na zawarcie porozumienia i rezygnację ze swojego funduszu nagród, Pracodawca zdecydował się na podjęcie (w ocenie działających w PAŻP organizacji związkowych z naruszeniem prawa) jednostronnych działań obniżających wynagrodzenia. W niektórych przypadkach sięgają one nawet 70% (wyliczenie Pracodawcy). Dodatkowo – również w ocenie strony społecznej z naruszeniem przepisów i zasad bezpieczeństwa – wprowadzono zmiany w zakresie stosowania pracy kontrolerów w trybie Single Person Operation (SPO), tj. pełnienia, nie jak było do tej pory dwuosobowych dyżurów, ale jednoosobowych, bez sporządzenia uprzednich analiz bezpieczeństwa, które są wymagane.

– Strona społeczna ciągle podtrzymuje gotowość do zawarcia porozumienia, jeśli p.o. Prezesa odstąpi od dotychczasowych działań, w ocenie strony społecznej, mających bezpośredni wpływ na kwestie bezpieczeństwa.

– Ważnym jest fakt, że PAŻP nie jest finansowany z budżetu Skarbu Państwa. Podlega on skomplikowanym mechanizmom finansowania ustalanym na poziomie Komisji Europejskiej. Mechanizmy te gwarantują, że straty poniesione przez PAŻP i jej europejskie odpowiedniki będą im zwracane, począwszy od 2023 roku. Zatem podnoszenie argumentów przez PAŻP i ich upublicznianie, że wprowadzenie SPO oraz zmniejszanie wartości wynagrodzenia kontrolerów ruchu lotniczego, jest odpowiedzią na zmniejszoną liczbę operacji lotniczych w dobie pandemii oraz na konieczność z tym związanych cięć budżetowych w organizacji, wynikających z poniesionych strat – jest nieprawdziwe. Jest wprowadzaniem w błąd opinii publicznej.

– Przez straty rozumieć należy m.in. koszty kredytów zaciągniętych w czasie pandemii, w celu utrzymania najwyższego poziomu bezpieczeństwa na niebie oraz pełną gotowość na powrót ruchu lotniczego. PAŻP aktualnie posiada zgody Ministerstwa Infrastruktury na zaciągnięcie kredytów w wysokości 800 mln zł. Paradoksalnie, ze względu na wspomniane mechanizmy finansowania PAŻP, duże obniżki baz kosztowych (których znaczną część stanowią wynagrodzenia) w bieżącym roku doprowadzą do gigantycznych problemów w kolejnych latach, dla których 2021 będzie rokiem referencyjnym. Ten fakt oraz odpływ ekspertów, a nie postawa Związków Zawodowych, jak próbuje przedstawiać to kierownictwo PAŻP, doprowadzi do upadku służb ruchu lotniczego w Polsce w najbliższych latach. Doskonale zdają sobie z tego sprawę inne kraje europejskie, w szczególności z Grupy A6, w których do obniżek nie doszło lub są one marginalne.

 – 8 lutego 2021 roku CANSO (którego członkiem jest także PAŻP) skierowało pismo do Komisji Europejskiej, potwierdzając stosowanie się do wartości, zasad i reguł. De facto w Polskiej Agencji przedstawione zasady nie mają zastosowania. Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią pisma na naszej stronie internetowej: www.zzkrl.pl.

Powyższe FAKTY są dowodem, na to, iż ciężko nie odnieść wrażenia, że aktualne problemy finansowe, a co gorsza również problemy na płaszczyźnie bezpieczeństwa – czego emanacją jest 40% wzrost częstotliwości występowania zdarzeń lotniczych – są skutkiem polityki zarządczej p.o. Prezesa. W momencie podjęcia tematu przez media i dotarcia do oficjalnego stanowiska 14 Związków Zawodowych, które zawsze będą stały na straży nienaruszalności zasad bezpieczeństwa, kierownictwo Agencji próbuje przerzucić winę za swoje działania na Związki Zawodowe i Pracowników. Nie ma i nie będzie naszej zgody na takie traktowanie Pracowników.

 Jako Związki Zawodowe od 11 miesięcy, czekamy na potwierdzenie, że zmiany dotyczące SPO wdrożono zgodnie z przepisami i że są one bezpieczne.

Zarząd Związku Zawodowego Kontrolerów Ruchu Lotniczego