NIK: prezes ULC wydawał certyfikaty dla lotnisk z naruszeniem prawa lotniczego

„W żadnym z 13 skontrolowanych postępowańcertyfikacyjnych (dotyczących 9 lotnisk) nie sprawdzono ani nie udokumentowanospełniania przez ubiegające się o certyfikaty podmioty wymagań, mających wpływna bezpieczne wykonywanie operacji lotniczych” – czytamy w opublikowanym wśrodę raporcie.

Jak wskazuje Izba, zarządzający lotniskami działali napodstawie nieaktualnych instrukcji wykonawczych, które są najważniejszymidokumentami opisującymi procedury i sposoby postępowania przy wykonywaniudziałalności lotniczej.

„Nie weryfikowano przygotowania zawodowego osóbzajmujących na lotniskach stanowiska kierownicze, nadzorujące i wykonawcze.Prezes ULC, w toku sześciu postępowań certyfikacyjnych, nie zatwierdziłinstrukcji wykonawczych w celu dalszego prowadzenia procesu certyfikacji. Wprzypadku czterech skontrolowanych postępowań, zatwierdzanie instrukcjiwykonawczych nastąpiło w terminach niezgodnych z przepisami prawa” -wymieniają kontrolerzy.

Izba dodała, że kontrole i testy praktyczne w ramachcertyfikacji lotnisk cywilnych przeprowadzano „z pominięciem obszarówistotnych dla bezpieczeństwa wykonywania operacji lotniczych”. Jakwskazuje NIK, uniemożliwiało to stwierdzenie, czy lotniska były w pełni zdolne dobezpiecznego funkcjonowania.

„W przypadku 7 z 12 skontrolowanych procesówcertyfikacji lotnisk nie dokonano pełnej i rzetelnej oceny spełniania przezzarządzających lotniskami wszystkich wymagań określonych w przepisachkrajowych” – wyjaśniono.

NIK wskazała jako przykład lotnisko w Modlinie, gdzie wramach pierwszej certyfikacji w 2012 r. nie przeprowadzono m.in. testów wzakresie współpracy zarządzającego lotniskiem ze służbą kontroli ruchulotniczego. W 2013 r. z kolei nie sprawdzono jak port funkcjonuje w praktyce,ponieważ nieczynna była droga startowa. Nie sprawdzono też jak przygotowane sąsłużby odpowiedzialne za utrzymanie lotniska w warunkach zimowych.

Izba wskazała, że w przypadku 12 kontrolowanych przez NIKprocesów certyfikacji lotnisk, ULC przystępował do kontroli np. pomimoniezakończenia procesu zatwierdzania instrukcji wykonawczych przez podmiotyubiegające się o certyfikat. Prezes ULC wydawał też certyfikaty lotniskom mimo,że nie spełniały one wszystkich wymaganych prawem wymogów.

„W toku kontroli ujawniane były przypadki niespełnianiawymagań, mogących mieć wpływ na bezpieczne wykonywanie operacji lotniczych.Dotyczyły one m.in.: niewłaściwego utrzymania nawierzchni lotniskowych, w tymgłównie dróg startowych, oznakowania tych dróg, dróg kołowania i płyt postojusamolotów, zabezpieczenia końca drogi startowej, zapewnienia właściwegodziałania systemów świetlnych na lotniskach. Przykładowo w rezultacie takiegopostępowania pas startowy na lotnisku w Modlinie w 2012 r., zaledwie po 6 miesiącachod uzyskania przez lotnisko certyfikatu, został zamknięty z powodu fatalnegostanu technicznego” – zwrócono uwagę.

Izba dodała, że nieprawidłowości stwierdzono też wpostępowaniach dotyczących certyfikacji przewoźników lotniczych i podmiotów świadczącychusługi lotnicze.

W raporcie czytamy też, że ULC nieskutecznie nadzorowałdziałalność zarządzających lotniskami użytku publicznego. To powodowało – jakzaznaczyła NIK – że przez wiele lat w niewłaściwym stanie technicznymutrzymywano infrastrukturę lotniskową (pasy startowe i drogi kołowania).”Pomimo tak istotnych nieprawidłowości w funkcjonowaniu lotnisk, PrezesULC nie wykorzystywał posiadanych instrumentów prawnych umożliwiającychograniczenie lub odebranie uprawnień do wykonywania działalności lotniczej”- podkreślono.

W toku kontroli wskazano ponadto, że minister właściwy ds.transportu nie prowadził planowanego i zorganizowanego nadzoru na ULC ws.wydawania uprawnień do wykonywania działalności lotniczej. Nie egzekwowano odprezesa Urzędu m.in. informowania na bieżąco o wynikach audytów i kontrolizewnętrznych przeprowadzanych w ULC. Minister transportu nie przeprowadził teżżadnej planowej kontroli ULC.

Minister transportu – jak kontynuuje NIK – nie realizowałzadań wynikających z programu rozwoju sieci lotnisk z 2007 r., który obligowałgo np. dom powołania dwóch zespołów roboczych. Nieterminowo też wydawał aktywykonawcze do ustawy Prawo lotnicze.

„Na skalę stwierdzonych nieprawidłowości istotny wpływmiała jakość stanowionego prawa. Stwierdzono, że rozporządzenie ws.certyfikacji zawierało uregulowania niezgodne z ustawą Prawo lotnicze. Ponadto,przyjęte w nim nowe mniej precyzyjne kryteria oceny wypełniania wymagań,umożliwiały dowolność postępowania ULC” – dodano.

Kontrola była prowadzona w latach 2011-2014 i przeprowadzonoją m.in. w ówczesnym Ministerstwie Transportu, Budownictwa i GospodarkiMorskiej oraz Urzędzie Lotnictwa Cywilnego.

„