Nawrocki kontra Lasek: polityczny spór o przyszłość CPK i kolei dużych prędkości

Prezydent Karol Nawrocki podpisał w Kaliszu swoją pierwszą inicjatywę ustawodawczą – projekt ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (CPK). Zakłada ona uruchomienie portu lotniczego pod Baranowem do końca 2031 r., zamknięcie warszawskiego Lotniska Chopina rok później oraz budowę ok. 2 tys. km nowych linii kolejowych, w tym Kolei Dużych Prędkości (KDP).

Projekt wywołał jednak polityczną polemikę z pełnomocnikiem rządu ds. CPK Maciejem Laskiem, który twierdzi, że rządowy plan wymagał „naprawy” po poprzednikach.

Rozkład lotu:

• Kiedy według projektu prezydenckiego ma zostać uruchomione lotnisko CPK?
• Ile kilometrów nowych linii kolejowych planuje się wybudować w ramach programu CPK?
• Do kiedy ma działać Lotnisko Chopina w Warszawie?

Główne założenia prezydenckiego projektu

Projekt nowelizacji ustawy o realizacji inwestycji CPK przewiduje:

• zakończenie budowy nowego portu i uzyskanie wszystkich zgód operacyjnych do grudnia 2031 r.,
• uruchomienie ruchu lotniczego w CPK najpóźniej na początku 2032 r.,
• zamknięcie Lotniska Chopina w Warszawie do końca 2032 r.,
• realizację 2 tys. km nowych linii kolejowych, z prędkością eksploatacyjną do 250 km/h,
• zapewnienie obsługi kolejowej miejscowości powyżej 50 tys. mieszkańców, w tym Kalisza, Płocka i Grudziądza,
• finansowanie programu w wysokości co najmniej 66,18 mld zł w skarbowych papierach wartościowych do 2032 r.

Projekt obejmuje również przywrócenie koncepcji sieci terminali intermodalnych, Airport City i Cargo City oraz wprowadzenie zakazu dofinansowywania połączeń lotniczych przez Skarb Państwa lub samorządy, co ma zapobiec niedozwolonej pomocy publicznej.

Spór o kształt i wykonalność projektu

Podczas wizyty w Kaliszu prezydent Nawrocki podkreślał, że CPK i towarzysząca mu sieć kolejowa muszą powstawać zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. – Nie zgodzę się na eliminowanie średnich i mniejszych miast z dystrybucji korzyści płynących z tej inwestycji – mówił, odwołując się do sytuacji takich miast jak Kalisz, Jastrzębie-Zdrój czy Włocławek.

W jego ocenie zmiany wprowadzone przez obecną koalicję rządową „zniszczyły pierwotny projekt” i wywołały obywatelski sprzeciw – pod projektem przywrócenia wcześniejszych założeń podpisało się ponad 200 tys. osób.

Tymczasem pełnomocnik rządu ds. CPK Maciej Lasek przekonuje, że poprzednia wersja planu była niewykonalna i obarczona nierealistycznymi obietnicami, m.in. budowy KDP do niemal każdej miejscowości. – Absolutnie tego projektu nie zniszczyliśmy. My ten projekt po PiS-ie naprawiliśmy – stwierdził w TVN24, dodając, że obecny plan opiera się na realnych założeniach technicznych i finansowych.

Kalisz symbolem sporu

Kalisz stał się punktem zapalnym debaty o przebiegu linii kolejowych CPK. Zamiast pierwotnie planowanego wjazdu KDP do miasta, CPK przewiduje budowę tzw. bypassu, który ominie Kalisz. Zwolennicy projektu prezydenta argumentują, że pozbawi to miasto szansy na bezpośrednie korzyści z inwestycji. Spółka CPK tłumaczy jednak, że nowy wariant minimalizuje ingerencję w zabudowę i ogranicza konieczność wysiedleń.

Harmonogram i koszty

Obecny plan przewiduje:

• otwarcie linii Warszawa–Łódź wraz z CPK do 2032 r.,
• zakończenie odcinków Łódź–Wrocław i Łódź–Poznań do 2035 r.,
• całkowity koszt inwestycji do 2032 r. na poziomie 131,7 mld zł.

CPK ma początkowo obsługiwać 34 mln pasażerów rocznie, z możliwością rozbudowy w zależności od rozwoju ruchu lotniczego.