Unia Europejska przyspiesza budowę sieci kolei dużych prędkości. Warszawa bliżej Berlina, Wiednia i Wilna

Rozkład jazdy:

1. Jakie korzyści gospodarcze i społeczne może przynieść rozwój sieci kolei dużych prędkości w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce?
2. Czy inwestycje w szybkie połączenia kolejowe mogą realnie konkurować z transportem lotniczym na średnich dystansach w UE?
3. Jakie wyzwania finansowe i infrastrukturalne stoją przed państwami członkowskimi w realizacji planu Komisji Europejskiej do 2040 roku?

Warszawa połączona z Europą w cztery godziny

Zgodnie z projektem Komisji, podróż z Warszawy do Berlina, Wiednia i Wilna ma w przyszłości trwać około czterech godzin. Dla porównania, obecnie pociąg z Warszawy do Berlina pokonuje trasę w około pięć godzin. Szybsze połączenia mają również objąć trasę Warszawa–Ryga (sześć godzin) i Warszawa–Tallin (osiem godzin).

Podobne skrócenie czasu przejazdów zapowiedziano również w innych częściach Europy. Droga z Berlina do Kopenhagi ma zająć cztery godziny zamiast siedmiu, a z Sofii do Aten – sześć zamiast czternastu. Nowe linie, m.in. Paryż–Madryt–Lizbona oraz połączenia między stolicami krajów bałtyckich, mają nie tylko poprawić komunikację, ale też pobudzić turystykę i handel w całej UE.

Wspólna infrastruktura i finansowanie

Plan Komisji Europejskiej zakłada usuwanie barier transgranicznych, koordynację inwestycji między państwami, a także opracowanie wspólnej strategii finansowania – z udziałem środków publicznych i prywatnych. Celem jest stworzenie spójnej, nowoczesnej sieci, która będzie konkurować z transportem lotniczym pod względem czasu i wygody podróży.

Polska na czele zmian

Jak przypomniał Tomasz Lachowicz, dyrektor Przedstawicielstwa PKP S.A. w Brukseli, Polska była jednym z prekursorów idei rozwoju kolei dużych prędkości w UE.

– Mówiliśmy o tym w Brukseli już w 2011 roku, kiedy rozpoczęliśmy prace nad projektem Y w Polsce. Kolej to strategiczny sektor unijnej gospodarki, a Polska ma potencjał, by odegrać w nim wiodącą rolę – podkreślił.

Lachowicz zaznaczył, że kluczowym elementem powodzenia planu będą źródła finansowania i zachęty inwestycyjne.

– Polska jest postrzegana jako kraj z największym potencjałem wzrostu w obszarze inwestycji kolejowych w UE. Ważne jednak, by unijne wsparcie obejmowało również kolej konwencjonalną i sektor towarowy, który wciąż znajduje się w trudnej sytuacji – dodał.

Nowe inwestycje w zielony transport

Równolegle Komisja Europejska zaprezentowała pakiet działań mających pobudzić inwestycje w biopaliwa i e-paliwa dla transportu lotniczego i morskiego. Do 2027 roku Bruksela planuje zmobilizować co najmniej 2,9 mld euro, w tym 2 mld z programu InvestEU, 300 mln z Europejskiego Banku Wodorowego oraz 446 mln z Funduszu Innowacyjnego.

Do końca 2025 r. ma ruszyć także pilotażowy projekt przyciągający 500 mln euro na inwestycje w syntetyczne paliwa lotnicze. Inicjatywa ma wspierać europejską transformację energetyczną i uniezależniać kontynent od paliw kopalnych.

Europa na torach przyszłości

Komisja Europejska podkreśla, że rozwój kolei dużych prędkości to nie tylko kwestia komfortu podróży, lecz także krok w stronę neutralności klimatycznej i wzrostu gospodarczego. Dzięki nowym połączeniom Unia Europejska chce stać się liderem w dziedzinie zrównoważonego transportu i nowoczesnej infrastruktury.