Sieci tramwajowe we Włoszech

Inauguracja nowego systemu tramwajowego we włoskim mieście Florencja daje impuls do poszerzenia wiedzy na temat tramwajów w tym kraju. W przeciwieństwie do Francji, gdzie prawie wszystkie tradycyjne systemy tramwajowe zostały zlikwidowane, we Włoszech panowała znacznie większa dowolność. Oczywiście znaczna część mniejszych sieci została zlikwidowana, jednak mimo tego niektóre duże przetrwały, choć jeszcze niedawno znaczna część z nich była bliska zamknięć spowodowanych wyeksploatowaniem. Poniższa tabela zawiera zestawienie systemów tramwajowych aktualnie działających we Włoszech oraz planowanych do wdrożenia.

 

 

Na liście można wyróżnić kilka grup miast. Pierwszą z nich mogą być systemy tradycyjne, które przetrwały najcięższy okres i funkcjonują po dziś dzień. Składają się na nie tramwaje w Mediolanie, Neapolu, Rzymie oraz w Turynie. Długość sieci i liczba eksploatowanych tramwajów w Mediolanie i Turynie jest wręcz imponująca, niestety korzystanie z różnych źródeł uniemożliwia jasne stwierdzenie, czy długość sieci dla tych miast została obliczona według tych samych metod, ponieważ sieć w Mediolanie jest powszechnie uznawana za większą i jedną z największych w Europie. Również pod względem Liczby taboru oba te systemy zdają się królować nad innymi. Niestety jak bardzo dobrze widać jedynie część taboru stanowią nowoczesne tramwaje, natomiast mniej więcej połowa to tramwaje starszej generacji mające niejednokrotnie około 50 lat eksploatacji, choć najstarsze dochodzą do 70 lat! Niestety pomimo tego faktu nie widać przygotowań do masowej wymiany znacznie już wyeksploatowanego taboru na nowy. Mimo tego można odnotować bardzo pozytywny potęp, zwłaszcza w przypadku Neapolu, gdzie w latach 1990-tych z trzech linii tramwajowych kursowała zazwyczaj jedynie jedna, a na pozostałych autobusy. Jednak zakup nowych tramwajów Sirio pozwolił przywrócić wszystkie trzy linie do obsługi, choć nadal nie ma mowy o rozbudowie systemu.

Drugą grupę stanowią miasta posiadające tramwaje, które można by określić mianem historycznych. Pierwszym z takich przykładów jest Genua, gdzie funkcjonuje linia tramwajowa kursująca na dużym nachyleniu, wymagającym zastosowania szyny zębatej. Linia o długości 1,14 km jest jednotorowa z mijanką na środku i jest obsługiwana oryginalnymi wagonami. Oprócz tego w Genui można skorzystać z dwóch linii kolejek linowo-terenowych, oraz linii metra obsługiwanej przez pojazdy typu kolejka miejska. Te systemy nie zostały ujęte w zestawieniu. Drugi z przykładów oryginalnych historycznych tramwajów można spotkać w mieście Triest, gdzie funkcjonuje tramwaj elektryczny o długości 5,2 km, wykorzystujący na odcinku 800 metrów linę (działa jak kolejka linowo-terenowa), podczas gdy pozostała część trasy jest już pokonywana adhezyjnie.

 

Trzecią grupę stanowią miasta, które otwarły całkowicie nowe systemy tramwajowe, choć niektóre z nich powstały w formie przebudowy z dawnych linii kolejowych. Położone na wyspie Sardynia miasta Cagliari oraz Sassari przystosowały swoje wąskotorowe linie kolejowe do potrzeb nowoczesnych tramwajów. W efekcie tego tory zostały praktycznie zbudowane od nowa, a następnie zelektryfikowane typowym dla tramwajów napięciem. Miasto Sassari zamówiło typowo dla Włoch tramwaje Sirio produkcji AnsaldoBreda, podczas gdy Caglari pojazdy typu 06T produkowane przez Škoda Transportation. Najstarszy z nowych systemów powstał w 2003 roku w Mesynie, stąd wykorzystuje on tramwaje Cityway produkcji Fiat. Natomiast otwarte w roku 2009 i 2010 systemy w Bergamo i Florencji wykorzystują już tramwaje Sirio. W przypadku Florencji znane są plany rozbudowy, jednak w przypadku pozostałych nie udało się ustalić wiarygodnych danych, dlatego w tabeli znajduje się cyfra 0.

Obecnie trwają również prace nad wprowadzeniem kolejnych nowych systemów tramwajowych. Najbliższy inauguracji jest tramwaj w Palermo, który ma ruszyć w 2011 roku. Patrząc na zdjęcia z prowadzonych prac można uznać ten termin za realny. Ciekawostką może być również fakt, iż dla jego potrzeb zamówiono tramwaje Flexity Outlook produkcji Bombardier. Część z nich została już dostarczona i uczestniczy w jazdach testowych, jednak z racji braku wiarygodnej liczby dostarczonych i niedostarczonych jednostek całość taboru została umieszczona w pozycji tabor zamówiony. Tramwaje mają również szansę pojawić się w mieście Parma, gdzie niedawno zakończono konsultacje społeczne związane z budową pierwszej linii o długości 11,5 km. Z racji stopnia zaawansowania prac nie określono jeszcze roku inauguracji, jak również nie wybrano dostawcy taboru.